De digitale intaketool vervangt grotendeels het eerste bezoek aan de polikliniek na vondst van bloed in een ontlastingstest. Bij dat bezoek krijgen mensen uitleg over het vervolgonderzoek – een coloscopie- en wordt een dossier voor hen aangemaakt met gegevens over bijvoorbeeld medicijngebruik en allergieën. Met de tool gebeurt dat online, vanuit het huis van de deelnemer aan het bevolkingsonderzoek.
Wachtlijsten
Invoering van de digitale intake tool in heel het land kan jaarlijks 45.000 tot 55.000 polikliniekbezoeken besparen, becijferde MDL-arts en bedenker Manon Spaander Dat is belangrijk nu veel ziekenhuizen forse wachtlijsten rapporteren voor een eerste bezoek aan een Maag- Lever- Darm-poli.
Manon Spaander | Foto: Levien Willemse
‘In vijf tot zes procent van de ontlastingstests, dus bij circa 77.000 mensen per jaar, worden sporen van bloed gevonden. Met de digitale intaketool besparen we 60 tot 70 procent van de eerste poli-afspraken voor deze mensen’, vertelt Spaander. Dat betekent bovendien dat de kosten voor de intakes voor het vervolgonderzoek met 60 procent dalen.
Animaties
De digitale intake tool dient verschillende doelen, blijkt uit Spaanders onderzoek. Ten eerste maakt de tool een eerste triage. ‘Mensen vullen een vragenlijst in waarmee we het risico inschatten of het vervolgonderzoek, een coloscopie, complicaties zal geven. Een coloscopie geeft bijna nooit complicaties, maar het risico is niet nul. Als na invulling van de gegevens het risico laag wordt ingeschat, kunnen we mensen in principe inplannen.’
Ten tweede geeft de tool voorlichting en instructies met animaties, gemaakt door het bedrijf Informed. ‘De darmen moeten schoon zijn voordat je een coloscopie ondergaat. Deelnemers moeten de dag ervoor een forse hoeveelheid laxerende vloeistof drinken om de darmen te legen. Dat is best belastend. Als een verpleegkundige dat face-to-face uitlegt, blijft de informatie meestal wel hangen. Maar dat lukt ook met de animaties in de digitale intake tool. Mensen die de tool gebruikten, hadden net zulke schone darmen als mensen die bij een verpleegkundige waren geweest.’
Gerustgesteld
Ten derde slaagt de digitale intaketool erin deelnemers gerust te stellen. Na de digitale intake rapporteert 60 procent van de mensen een afname van hun zorgen. Dat is 51 procent bij een fysieke intake. ‘Bloed in de ontlasting betekent niet automatisch dat je kanker hebt. Bij ongeveer vijf procent van de mensen die een coloscopie ondergaan, vinden we darmkanker. Ook vinden we bij 30 procent van deze mensen vergevorderde poliepen, die we meteen tijdens de coloscopie kunnen verwijderen.’
Bij een coloscopie kunnen poliepen meteen worden verwijderd | Beeld: Informed
De digitale intaketool bespaart deelnemers een bezoek aan het ziekenhuis, waardoor 2 ton minder CO2 uitgestoten wordt. Voor zo’n eerste polikliniekbezoek komt namelijk 53 procent van de mensen met de auto, en 40 procent met openbaar vervoer naar het ziekenhuis, blijkt uit de studie. Daarbij kunnen de wachtlijsten voor MDL-ziekten dus korter worden omdat er poli-tijd vrij komt.
Op dit moment doet Bevolkingsonderzoek Nederland, verantwoordelijk voor alle lopende bevolkingsonderzoeken in het land, een pilot in andere centra om te kijken of een digitale intake landelijk ingevoerd kan worden.
Hoe werkt het bevolkingsonderzoek?
Per jaar krijgen 2,2 miljoen Nederlanders tussen de 55 en 75 jaar een uitnodiging in de bus voor het Landelijk Bevolkingsonderzoek (BVO) Darmkanker. Circa 70 procent van de genodigden maakt gebruik van die uitnodiging en stuurt de ontlastingstest in. In vijf tot zes procent van die ontlastingstests (plus minus 77.000 mensen) worden sporen van bloed gevonden. Dat is een aanwijzing dat er sprake kan zijn van poliepen of darmkanker.
Indien er bloedsporen worden gevonden, krijgt de deelnemer een uitnodiging voor vervolgonderzoek: een coloscopie. ‘Dit zijn in principe gezonde mensen, die niet bekend zijn in het ziekenhuis. Zij schrikken van zo’n uitslag. En wij weten niet wie deze mensen zijn. Of ze allergieën hebben, medicijnen gebruiken, of er aandoeningen voorkomen in hun familie, of ze begrijpen wat er aan de hand is. We kunnen ze niet zomaar doorsturen voor een coloscopie. En over zo’n coloscopie moet je eerst wel wat uitleggen. Tegelijkertijd leggen die tienduizenden mensen groot beslag op de capaciteit in het ziekenhuis.’
Daarom bedacht Spaander de digitale intaketool. Ze kreeg voor de ontwikkeling van de tool en de benodigde studie ruim 1 miljoen euro subsidie van het Topconsortium Kennis en Innovatie Health Holland, een instantie die wetenschappers uitdaagt om samen met bedrijven met technologische oplossingen te komen voor ingewikkelde vraagstukken in de zorg.
Passende zorg
Het Erasmus MC biedt de zorg die aansluit bij de behoefte van de patiënt: zorg die de patiënt samen met de behandelaar kiest. En zorg die plaatsvindt op de juiste plek: in ons universitair medisch centrum, een ander ziekenhuis, thuis of waar dan ook. Zoals beschreven in Koers28, de strategie van het Erasmus MC.
