Erasmus MC

Eerste bezoek aan poli na afwijkende darmkankertest kan straks wellicht digitaal

MDL-arts Manon Spaander gaat kijken of er een digitale intake tool (DIT) kan komen voor mensen bij wie in het Bevolkingsonderzoek Darmkanker bloed in de ontlasting is gevonden. Deze tool zou dan voor een groot deel van de patiënten het eerste kennismakingsbezoek op de polikliniek kunnen vervangen.

Deel
0 likes
Leestijd 4 min
Manon-Spaander-
MDL-arts prof. Manon Spaander

Spaander heeft voor deze studie ruim 1 miljoen euro subsidie gekregen van het Topconsortium Kennis en Innovatie Health Holland, een instantie die wetenschappers uitdaagt om samen met bedrijven met technologische oplossingen te komen voor ingewikkelde vraagstukken in de zorg. De buit was al ruim voor de coronacrisis binnen, maar de crisis maakt de komst van de tool nog urgenter dan die al was. Door de 1,5 meter regels moet in de ziekenhuizen efficiënter dan ooit  worden omgegaan met de ruimte in poliklinieken.

 

Poliepen

Per jaar krijgen 2,2 miljoen Nederlanders tussen de 55 en 75 jaar een uitnodiging in de bus voor het Landelijk Bevolkingsonderzoek (BVO) Darmkanker. Circa 70 procent van de genodigden maakt gebruik van die uitnodiging en levert een sample ontlasting in. In vijf tot zes procent van die ontlastingstests (plus minus 77.000 mensen) worden sporen van bloed gevonden. Dat is een aanwijzing dat er sprake kan zijn van poliepen of darmkanker.

Indien er bloedsporen worden gevonden, krijgt de deelnemer een uitnodiging voor vervolgonderzoek: een coloscopie. Daar begint de uitdaging, weet Manon Spaander. “Dit zijn in principe gezonde mensen, die niet bekend zijn in het ziekenhuis. Zij schrikken van zo’n uitslag. En wij weten niet wie deze mensen zijn. Of ze bepaalde allergieën hebben, medicijnen gebruiken, of er aandoeningen voorkomen in hun familie, of ze begrijpen wat er aan de hand is. We kunnen ze niet zomaar doorsturen voor een coloscopie. En over zo’n coloscopie moet je eerst wel wat uitleggen.”

 

 

Complicaties

De digitale intake tool (DIT) zal drie doelen moeten dienen. Ten eerste moet de DIT een eerste triage kunnen maken. “Mensen vullen een vragenlijst in aan de hand waarvan we het risico inschatten of een coloscopie complicaties zal geven. Een coloscopie geeft bijna nooit complicaties, maar het risico is niet nul. Als na invulling van de gegevens het risico laag wordt ingeschat, kunnen we mensen in principe inplannen.”

Het tweede doel is voorlichting. “De darmen moeten schoon zijn voordat je een coloscopie ondergaat. Deelnemers moeten de dag ervoor een forse hoeveelheid laxerende vloeistof drinken om de darmen te ledigen. Dat is best belastend. Als een verpleegkundige dat face-to-face uitlegt, blijft de informatie meestal wel hangen. Maar lukt dat ook met een digitale intake tool? Gaan we onderzoeken.”

 

Geruststellen

Ten derde hopen Spaander en haar onderzoekers dat de DIT erin zal slagen deelnemers gerust te stellen. “Bloed in de ontlasting betekent niet automatisch dat je kanker hebt. Bij vijf tot acht procent van de mensen die een coloscopie ondergaan, vinden we darmkanker. Ook vinden we bij 40 procent van deze mensen vergevorderde poliepen, die we meteen tijdens de coloscopie kunnen verwijderen.”

De DIT is enerzijds bedoeld om de deelnemers een extra gang naar de polikliniek te besparen. Maar het mes snijdt aan twee kanten: “Zeker in dit coronatijdperk is het een uitdaging om de ruimte in poliklieken efficiënt te gebruiken. Dokters doen al veel consulten op afstand, met video of telefonisch. Als de DIT slaagt,dan hopen we jaarlijks minimaal 60 tot 70 procent van de eerste poli-afspraken voor het bevolkingsonderzoek te besparen.”

 

Animaties

De DIT wordt ontwikkeld door het bedrijf Informed, dat is gespecialiseerd in de ontwikkeling van animaties waarin ingewikkelde medische informatie wordt overgedragen. “Zij zijn met name goed in het begrijpelijk maken van medische informatie voor grote groepen mensen. Ook voor mensen die niet, of niet goed kunnen lezen, en aan mensen die moeite hebben om dingen te begrijpen of de Nederlandse taal niet goed beheersen.”

Er wordt nog gezocht naar een partij die meedenkt over de beveiliging van persoonsgevens. In eerste instantie mogen 100 deelnemers met een afwijkende ontlastingstest de tool uitproberen.

 

Tevreden

“Dan gaan we kijken of het technisch allemaal goed werkt en of de DIT gebruiksvriendelijk is. In het tweede deel doen 1000 mensen mee. Dan gaan we uitzoeken of mensen er tevreden over zijn en of de voorlichting goed is. Dat laatste kunnen we goed meten. Als de darmen namelijk niet goed schoon zijn, moet de endoscopie opnieuw. Als we dus veel endoscopieën moeten herhalen, is de voorlichting kennelijk minder goed beklijfd dan bij face-to-face bezoek met een verpleegkundige.”

Manon Spaander hoopt over vier jaar te kunnen zeggen of de DIT werkt.

 

Meer info over de bevolkingsonderzoek leest u hier.

 

 

Lees ook