In een artikel in PNAS kijkt de ‘Independent Task Force on COVID-19 and other Pandemics‘ terug op het begin van de covid-19 pandemie en eerdere grote uitbraken van RNA-virussen. Uit de lessen van deze uitbraken, destilleren ze aanbevelingen om in de toekomst beter voorbereid te zijn op pandemieën.
One Health
De kern van hun betoog is de zogeheten One Health aanpak. Dat betekent het vinden van een balans tussen de gezondheid van mensen, dieren en ecosystemen. One Health is volgens de taskforce dé manier om snel te reageren op toekomstige virusuitbraken, deze in toom te houden en zelfs te voorkomen. Het was immers zeer waarschijnlijk het nauwe contact tussen dier en mens op de dierenmarkt in Wuhan dat leidde tot de Covid-19-pandemie, stelt de taskforce.
Prof. dr. Marion Koopmans
‘Klimaatverandering, patronen van landgebruik en de groeiende handel in wilde dieren in bepaalde regio’s blijven mogelijkheden creëren voor het overspringen van infectieziekten van dier op mens. We moeten leren van eerdere pandemieën om ons voor te bereiden op een succesvolle anticipatie, mitigatie en effectieve respons op toekomstige pandemieën’, aldus Koopmans. Zij is hoofd van de afdeling Viroscience van het Erasmus MC en wetenschappelijk directeur van het Pandemic & Disaster Preparedness Center (PDPC). ‘In beide functies heb ik hetzelfde doel: kennis opdoen over virussen en virusuitbraken en die gebruiken voor betere voorbereiding voor de toekomst.’
Oplossingen
De taskforce identificeert drie oplossingen om beter voorbereid te zijn op nieuwe pandemieën en om deze te voorkomen:
- Slimme surveillance om potentieel gevaarlijke ziekteverwekkers op te sporen. Met ‘slim’ bedoelt de taskforce dat de surveillance gericht moet zijn op mensen, wilde dieren en huisdieren op plaatsen waar het risico het hoogste is dat een nieuwe infectieziekte overspringt van dier op mens. Dit is wat experts ‘spill over’ noemen. Als goede voorbeelden noemt Koopmans het One Health PACT consortium en het Versatile Emerging infectious disease Observatory – VEO.
- Investeringen in onderzoek naar pandemische paraatheid. Daarbij moet het onderzoek naar vaccins en antivirale medicijnen worden versneld, op basis van de gegevens uit de slimme surveillance.
- Verminderingen van de onderliggende oorzaken van spill over en verspreiding van infectieziekte. Hiervoor roept de taskforce op tot samenwerking met gemeenschappen en landen in de frontlinie van het ontstaan van nieuwe infectieziekten. Op die plekken moet het contact tussen mens en dier tot een minimum worden beperkt.
Wantrouwen jegens wetenschap
Ook vraagt de taskforce aandacht voor het terugdringen van misinformatie. Inspanningen om de Covid-19-pandemie te beheersen en erop te reageren werden in veel landen gehinderd door politiek, misinformatie en een groeiende anti-wetenschap- en antivaccin-beweging, schrijven ze. Ze pleiten daarom voor interdisciplinair onderzoek naar de oorzaken van het ontstaan, de verspreiding en de aanvaarding door het publiek van misinformatie. Dat moet leiden tot strategieën om het wantrouwen jegens de wetenschap en het advies van deskundigen tegen te gaan.
Ook moeten wetenschappers die worden bedreigd worden ondersteund en moet het algemeen publiek worden onderwezen over hoe wetenschappers werken en waar betrouwbare informatie kan worden gevonden.
