Een littekenbreuk is één van de meest voorkomende complicatie na een openbuikoperatie. De breuk ontstaat door een zwakte in het peesblad van de buikwand na het sluiten van de buik. De zwakke plek wordt na weken tot maanden tot jaren steeds groter totdat er een forse zwelling of een bobbel in de buikwand ontstaat. Met een littekenbreuk gaat de kwaliteit van leven achteruit: patiënten kunnen pijn krijgen, vinden het lelijk en een littekenbreuk kan problemen met de darmen veroorzaken.
Een littekenbreuk is onder andere te voorkomen door het plaatsen van een verstevigend netvormig matje, een zogenaamde mesh. Hoe effectief zo’n mesh is in het voorkomen van een littekenbreuk, is nu vastgesteld in een groot langetermijn-onderzoek waarbij patiënten willekeurig in twee groepen werden verdeeld. De ene groep kreeg een mesh, de andere groep niet.
Overgewicht
In totaal namen een bijna 500 patiënten deel aan het onderzoek. Het betrof patiënten met een hoog risico op een littekenbreuk vanwege hun overgewicht (BMI > 27) en patiënten met een aneurysma van de grote lichaamsslagader in de buik. Beide groepen zouden een risico van 20 tot 40 procent hebben om een littekenbreuk te ontwikkelen.
Van de patiënten die een mesh kregen, ontstond bij 24,7 procent na 5 jaar een littekenbreuk. Na 8 jaar was dat 29,8 procent. In de controlegroep waarbij de buik alleen met hechtingen werd gesloten, ontwikkelde 53,4 procent van de patiënten een littekenbreuk.
Aneurysma
Uit het onderzoek bleek bovendien dat het aantal littekenbreuken bij de risicopatiënten met een aneurysma veel hoger was dan tot nog toe werd aangenomen: bij 60 procent in plaats van 40 procent van de patiënten ontstond bij sluiten zonder mesh een littekenbreuk.
Prof. dr. Hans Jeekel (l) en promovendus Matthijs van den Dop.
Hans Jeekel, emeritus-hoogleraar chirurgie in het Erasmus MC, leidde het onderzoek samen met prof. dr. Johan Lange, dat deel uitmaakt van het promotieonderzoek van Matthijs van den Dop bij de R.E.P.A.I.R. onderzoeksgroep.
Bewustwording
Van den Dop: ‘Deze bevindingen zijn van groot maatschappelijk belang, met name bij de grote groep patiënten met een BMI van boven de 27. Ter illustratie: meer dan de helft van de bevolking in de Verenigde Staten heeft zo’n BMI. We moeten ervoor zorgen dat bewustwording rondom littekenbreuken groeit, en daarmee patiënten kunnen voorlichten over het risico van deze complicatie en de preventie ervan met onder andere een mesh. Hiermee kunnen hopelijk herhaaloperaties en acute complicaties voorkomen worden.’
‘Een mesh kan veel ellende voorkomen’
Jeekel: ‘We pleiten voor een nieuwe standaard voor de operaties bij de groep mensen met een verhoogd risico op een littekenbreuk. Een mesh kan de kans op een littekenbreuk drastisch terugdringen en daardoor veel ellende voorkomen. Het betreft vrijwel alle vakgebieden waar buikoperaties worden verricht zoals de algemene heelkunde, met zowel vaatchirurgie als oncologische en gastro-enterologische chirurgie. Ook bij gynaecologische en urologische buikoperaties zou mesh-versteviging aanbevolen moeten worden bij risicogroepen.’
