Van Eijck zocht de afgelopen jaren naar aanknopingspunten voor betere therapieën voor alvleesklierkanker. Daarbij natuurlijk aangemoedigd door zijn oom: prof. Casper van Eijck, de inmiddels gepensioneerde chirurg die bijna zijn hele carrière wijdde aan de queeste naar een goede behandeling voor een van de dodelijkste vormen van kanker.
‘Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in patiëntenzorg en onderzoek. Maar natuurlijk inspireert mijn oom mij ook met zijn onvoorwaardelijke toewijding aan patiënten met deze vreselijke ziekte’, vertelt Van Eijck daags na de verdediging van zijn proefschrift. ‘Ik zie Casper al zijn hele carrière werken aan een betere behandeling, en er kan nog veel worden bereikt. Mede daarom heb ik besloten om dit promotietraject te gaan doen.’
TIP
Hij voerde het onderzoek uit in het Tumor Immuno-Pathology (TIP) Laboratorium van de afdeling Heelkunde van het Erasmus MC. Daarbij kwamen zijn technische kennis van big data en analyses én zijn klinische bagage goed van pas. Die deed hij op tijdens de bachelor Klinische Technologie, een gezamenlijke opleiding van de TU Delft, het Erasmus MC en het LUMC waarin geneeskunde en techniek samenkomen.
Van Eijck pluisde de onderzoeksresultaten uit van een eerdere nationale studie naar alvleesklierkanker. De PREOPANC-studie, uitgevoerd door de Dutch Pancreatic Cancer Group. De PREOPANC-studie focuste zich op patiënten bij wie alvleesklierkanker nog niet was uitgezaaid en die in aanmerking kwamen voor chirurgie. Het doel van de studie was om te bepalen of een voorbehandeling met een combinatie van chemotherapie en radiotherapie vóór de operatie betere resultaten gaf dan alleen een operatie.
Betere overlevingskans
Uit de eerste resultaten bleek dat patiënten die werden voorbehandeld een betere overlevingskans hadden. Van Eijck ontdekte binnen deze patiëntengroep dat vrouwen een nog betere overlevingskans hadden dan mannen. Maar waarom?
Op zoek naar een verklaring analyseerde van Eijck tumorweefsel van de patiënten. ‘We hebben met de NanoString-techniek gekeken naar het immuunsysteem in de tumor’, vertelt hij. ‘We ontdekten dat de micro-omgeving waarin de alvleeskliertumor groeit, bij vrouwelijke patiënten anders is dan die bij mannelijke patiënten. Het immuunsysteem van vrouwen lijkt effectiever in het bestrijden van de tumor dan dat van de mannen.’
Van Eijck keek ook naar de direct geopereerde patiënten uit de PREOPANC-studie. Hij ontdekte dat patiënten met een verhoogde expressie van het GATA6-eiwit in de tumor een betere overleving hebben, mede door een betere immuunreactie. ‘Dat kan een aanknopingspunt zijn. Kunnen we dat GATA6-eiwit op de een of andere manier activeren?’
Massief
Alvleesklierkanker is een buitengewoon complexe vorm van kanker, weet Van Eijck. ‘De tumor is massief waardoor immuuncellen er niet in slagen om binnen te dringen en de tumor op te ruimen. Bovendien is de tumor erg goed in het onderdrukken en ontwijken van het immuunsysteem. Het lijkt bijna alsof de tumor op een bepaalde manier intelligent is. Maar ik geloof dat we met getrainde immuuncellen en combinatietherapieën op termijn in staat zullen zijn om alvleesklierkanker effectiever te bestrijden.’
Technische coschappen
Van Eijck blijft betrokken bij wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut en hoopt na 2025 meer patiëntstudies te gaan doen. Maar eerst moet de master Technical Medicine worden afgerond. De technische coschappen wachten.
Over alvleesklierkanker
De kans op een succesvolle behandeling is het grootst als de alvleesklierkanker te opereren is. Dat kan alleen als de tumor nog niet te groot is waardoor belangrijke omliggende structuren nog niet bereikt zijn. Vroege detectie van alvleesklierkanker is daarom belangrijk. Op dit moment wordt alvleesklierkanker slechts bij ongeveer 20 procent van de patiënten in een tijdig stadium gevonden.
Het Maag- Lever- Darmlaboratorium is onder leiding van prof. Maikel Peppelenbosch bezig met een studie naar vroege opsporing.
Over Casper
In de familie Van Eijck wordt de oudst geboren zoon al generaties lang Casper genoemd. Omdat prof. Casper van Eijck zelf geen kinderen heeft, besloten zijn jongste broer Boudewijn en diens vrouw Els, die overigens ook als KNO-arts is opgeleid in het Erasmus MC, hun eerstgeborene Casper te noemen. Casper van Eijck Jr. zag in 1996 het levenslicht in het Sophia Kinderziekenhuis. ‘Dat is nog geen 50 stappen van de plek waar ik 28 jaar later mijn proefschrift verdedigde met mijn kleine broertje als toeschouwer en mijn zusje als paranimf naast me’, lacht de kersverse doctor.
