Jaarlijks krijgen meer dan 6.000 Nederlanders een hersenbloeding. Hierbij scheurt een bloedvat en stroomt bloed direct in het hersenweefsel. Het is de meest ernstige vorm van een beroerte: vier op de tien patiënten overlijdt na een maand en van degenen die overleven blijft een groot deel afhankelijk van zorg. Er zijn op dit moment weinig effectieve behandelingen.
De grootte van de hersenbloeding bepaalt in belangrijke mate de kans op herstel na een hersenbloeding. Neurochirurg Ruben Dammers van het Erasmus MC vertelt: ‘Daarom is er eerder onderzoek gedaan om te kijken of het verkleinen van de hersenbloeding door een operatie, waarbij de schedel wordt gelicht, de kans op goed herstel verbetert. Dit bleek niet het geval. Op dit moment wordt dan ook slechts bij uitzondering een operatie verricht bij patiënten met een hersenbloeding.’
Kijkoperatie
De laatste jaren is een nieuw soort operatietechniek ontwikkeld voor patiënten met een hersenbloeding. Bij deze operatie wordt geen schedellichting verricht, maar een kijkoperatie via een klein gaatje in de schedel. Dit wordt een minimaal-invasieve endoscopie-geleide operatie genoemd. Via dat kleine gaatje wordt het bloed weggezogen. Recent onderzoek toont aan dat deze ingreep veilig is en dat het lukt om gemiddeld bijna 80% van de hersenbloeding weg te halen. De operatie moet binnen acht uur na het ontstaan van de eerste klachten worden uitgevoerd. Er zijn aanwijzingen dat deze ingreep mogelijk ook leidt tot een verbetering van het functioneren na een hersenbloeding, maar dit is nog niet bewezen.
De toegekende subsidie van 5 miljoen euro maakt het mogelijk de studie naar de nieuwe ingreep te kunnen uitvoeren om de effectiviteit ervan aan te tonen in vergelijking met de standaardbehandeling. Met het geld kan de veelbelovende zorg worden bekostigd, de ingreep wordt immers nog niet vanuit de basisverzekering vergoed.
Betaalbaar
Om te bepalen of de operatie echt helpt, kijken de onderzoekers naar hoe patiënten zijn hersteld na 6 maanden en 12 maanden. ‘Wij meten dat door te kijken wat iemand zelfstandig kan en wat niet lukt, zoals aankleden, eten en lopen.’ Ook kijken de artsen naar hoe de patiënten hun kwaliteit van leven ervaren, de kosten van de operatie en de kosten die worden bespaard als patiënten door de operatie beter herstellen. Zo bepalen de onderzoekers of de operatie effectief èn betaalbaar is voor de maatschappij.
Karin Klijn, hoogleraar Neurologie van het Radboudumc: ‘We zijn zeer verheugd dat we deze studie kunnen uitvoeren. Als we kunnen aantonen dat deze operatie patiënten echt helpt dan zouden we voor het eerst een effectieve behandeling hebben voor deze ernstige aandoening.’
Dammers: ‘De resultaten met deze operatie binnen 8 uur na het ontstaan van klachten zijn veelbelovend en het is geweldig dat we nu dit onderzoek met neurologen en neurochirurgen samen kunnen doen.’
Samenwerking
Neurologen en neurochirurgen van 11 neurochirurgische centra en omliggende ziekenhuizen uit heel Nederland werken samen in dit onderzoek. De volledige naam van het project is ‘Dutch Intracerebral Hemorrhage Surgery Trial; Minimally-invasive endoscopy-guided surgery for intracerebral hemorrhage: Analysis of Budget-impact and Cost-effectiveness (DIST-ABC). DIST wordt tevens ondersteund door een ‘unrestricted research grant’ van Penumbra Inc.
De studie is onderdeel van CONTRAST: Collaboration for new treatments of acute stroke. Dit consortium wordt ondersteund door Hartstichting en Hersenstichting. De resultaten worden eind 2026 verwacht. Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt toekenning van 5 miljoen euro uit de subsidieregeling Veelbelovende zorg van Zorginsituut Nederland en ZonMw.
Wat is een hersenbloeding?
- Elk jaar krijgen meer dan 6.000 Nederlanders een hersenbloeding. Hierbij scheurt een bloedvat en stroomt bloed direct in het hersenweefsel.
- De bloeduitstorting verdrukt hersenweefsel, wat leidt tot verlies van hersenfuncties.
- Een hersenbloeding is de meest ernstige vorm van een beroerte: de verzamelnaam voor een TIA, een herseninfarct en een hersenbloeding.
- Er zijn op dit moment weinig effectieve behandelingen voor een hersenbloeding, waardoor de kans op herstel in de afgelopen 30 jaar niet is verbeterd.
