‘Bijna al onze kennis over de veroudering van de hersenen en de bloedvaten in de hersenen is afkomstig van bevolkingen die leven in de Westerse wereld: stedelijk, relatief sedentair en in een ‘hygiënische’ omgeving. Het onderzoek in deze inheemse bevolkingen geeft ons een uitzonderlijke kijk op deze ‘veroudering’ in een leefstijlcontext die vergelijkbaar is met hoe de Westerse wereld er eeuwen geleden uit zag’, aldus Daniel Bos. Hij is klinisch epidemioloog en universitair hoofddocent bij de afdeling Epidemiologie en Radiologie & Nucleaire Geneeskunde van het Erasmus MC.
Bos maakt deel uit van een grote antropologische onderzoeksgroep die kijkt naar gezondheid en leefstijl in niet-geïndustrialiseerde bevolkingen in Zuid-Amerika: de Tsimane en de Moseten. Bos is een van de leiders van het onderzoek naar de gezondheid van de bloedvaten in de hersenen. Het onderzoeksteam (onder leiding van prof. Hillard Kaplan, Chapman University, CA, USA) ontvangt voor dit onderzoek een subsidie van de National Institutes of Health (VS) van 14 miljoen dollar.
Evolutie
Uit eerder onderzoek bij de Tsimane en de Moseten is gebleken coronaire hartziekte (CAD), hoge bloeddruk en diabetes zelfs op hogere leeftijd weinig voorkomen, ondanks de aanhoudende laaggradige ontsteking door diverse ziekteverwekkers. Bos: ‘Vanuit evolutionair oogpunt kan dit belangrijke inzichten opleveren over de rol van leefstijl- en omgevingsfactoren bij de ontwikkeling van de in de Westerse wereld met veroudering verband houdende ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten en dementie.’
Tsimane-gezin | Foto: M. Gurven
De meeste volwassenen die Bos en collega’s gaan onderzoeken hebben geen formele opleiding genoten en hebben het grootste deel van hun leven doorgebracht in een omgeving met fysiek intensieve zelfvoorzieningsarbeid zonder toegang tot stromend water, elektriciteit of Westerse geneeskunde. Bos: ‘Daarnaast zijn deze populaties genetisch zeer homogeen, wat onderzoek naar de invloed van leefstijl op gezondheid en veroudering enigszins vergemakkelijkt.’
Beeldvorming
Bos is betrokken geraakt bij dit onderzoek vanwege zijn expertise op het gebied van beeldvorming van de bloedvaten in de hersenen. Zijn expertise wordt ook in dit onderzoek gebruikt om de aanwezigheid en de uitgebreidheid van vasculaire ziekte in de hersenen zichtbaar te maken. Bos’ onderzoek moet belangrijke nieuwe informatie opleveren over hoe conventionele risicofactoren werken in de context van een laag metabool risico en een hoge belasting met ziekteverwekkers, en over hoe risico’s veranderen als de levensstijl verandert.
