Kayser wordt geroemd om zijn innovaties in de forensische moleculaire biologie. Hij ontwikkelt nieuwe wetenschappelijke kennis en moleculaire tools die wereldwijd worden gebruikt om strafzaken sneller op te lossen. Kayser: ‘Behalve de door ons ontwikkelde DNA-fenotypering, behulpzaam bij het vinden van onbekende daders op basis van DNA-sporen, hebben we met het team ook de forensische Y-chromosoomanalyse geïnnoveerd. Daarmee kunnen misdaden van seksueel geweld worden opgelost als de standaard forensische DNA-profilering faalt, wat meestal het geval is. Verder hebben wij ook milestone onderzoek gepubliceerd in andere deelgebieden van de forensische moleculaire biologie, zoals moleculair-forensische celtypering, moleculair-forensische leeftijdsbepaling en forensische microbioom-analyse.’
Kayser is zeer verheugd over het EMBO-lidmaatschap: ‘EMBO-leden zijn de crème de la crème van de moleculaire biologie, waaronder enkele zeer gewaardeerde collega’s uit het Erasmus MC (zie kader). Nog niet eerder is er een lid vanuit de forensische moleculaire biologie benoemd, behalve de founding father van forensisch DNA-onderzoek professor Sir Alec Jeffreys. Ik vind het geweldig dat de EMBO dit vakgebied belangrijk genoeg vindt om er iemand uit te benoemen. Heel mooi dat ik dat mag zijn.’
Wetgeving
Kaysers werk op het gebied van forensische moleculaire biologie is dusdanig vernieuwend dat het heeft geleid tot aanpassing van wetgeving in Nederland en andere landen. Nederland loopt voorop met wetgeving die de forensische toepassing van genetische identificatie regelt. Zo mag het DNA-fenotyperen van oogkleur, haarkleur en huidskleur, zoals door Kayser en zijn team ontwikkeld, forensisch toegepast worden. Ook mag het Y-chromosomaal DNA-profiel worden gebruikt voor forensisch DNA-verwantschapsonderzoek.
Alle mannelijke verwanten – hoe ver ook – van een onbekende mannelijke dader hebben in principe datzelfde Y-chromosomaal DNA-profiel. ‘Daarmee kun je DNA verwantschapsonderzoek combineren met grootschalig DNA-onderzoek onder de bevolking. En kun je achterhalen wie er verwant is aan de onbekende dader die een daderspoor zoals sperma op een verkracht slachtoffer heeft achtergelaten, zoals in de zaak van Marianne Vaatstra. In het beste geval word DNA fenotypering en Y-chromosomaal onderzoek gecombineerd, wat het verwantschapsonderzoek minder grootschalig maakt. Deze effectieve combinatie heeft bijvoorbeeld geleid tot de arrestatie van de moordenaar van Milica van Doorn’, aldus Kayser.
EMBO
Het EMBO-lidmaatschap eert vooraanstaande wetenschappers die buitengewone bijdragen hebben geleverd aan de moleculaire biowetenschappen, waaronder winnaars van de Nobelprijs. De EMBO heeft meer dan 1900 leden, genomineerd en gekozen door vakgenoten. De organisatie ondersteunt getalenteerde onderzoekers in alle stadia van hun carrière, stimuleert de uitwisseling van wetenschappelijke informatie en helpt een Europese onderzoeksomgeving op te bouwen.
Naast Manfred Kayser zijn vanuit het Erasmus MC hoogleraren Peter Verrijzer, Roland Kanaar, Joost Gribnau, Frank Grosveld, Jan Hoeijmakers, Riccardo Fodde en Wim Vermeulen EMBO-lid.
