Zogenoemde wetlands rond deltasteden kunnen een oplossing zijn voor de stijgende zeespiegel door klimaatveranderingen. Maar ze verhogen ook de kans op door muggen overgebrachte ziekten, zoals virusinfecties. Dit voorbeeld laat zien dat samenwerking vanuit diverse vakgebieden nodig is om nieuwe pandemieën te voorkomen. En om te weten welke potentieel pandemische virussen er nog meer zijn en wat de rol is van grote steden in de verspreiding.
Het PDPC, een samenwerkingsverband van Erasmus MC, TU Delft, EUR en gemeente Rotterdam, onderzoekt hoe we ons kunnen voorbereiden op ‘Disease X’: de virusuitbraken van de toekomst. Ook gaat het onderzoek doen naar een betere voorbereiding op toekomstige rampen. Het centrum doet dit in samenwerking met andere partners, nationaal en internationaal.
Bestuursvoorzitter Erasmus MC Ernst Kuipers: ‘Vandaag maakt het kabinet bekend dat de maatregelen opnieuw worden verlengd om het virus eronder te krijgen. Verreweg de meesten van ons hebben zoiets als een avondklok niet eerder meegemaakt. Het coronavirus heeft ons vorig jaar overvallen, sinds de Watersnoodramp hebben we niet meer zo’n grote crisis meegemaakt. Dat mag ons niet meer gebeuren, de volgende keer moeten we voorbereid zijn. Daar moeten we nú mee beginnen. Samenwerking tussen medische, technologische en sociale disciplines is daarbij cruciaal.’
Viroloog prof.dr. Marion Koopmans: ‘De veranderingen in de wereld leveren een grotere kans op uitbraken en op klimaatgerelateerde problemen en rampen. Kunnen we gaan voorspellen welke virussen uit dieren de grootste risico’s vormen? Hoe hangt dat samen met gedrag en leefstijl? Wat doet immuniteit tegen bestaande infecties tegen toekomstige virussen? En is die kennis te gebruiken om slimmere vaccins te ontwikkelen? Dat zijn vraagstukken die we willen gaan oplossen.’
Zeespiegelstijging
Samen met onderzoekspartner Deltares kijkt de TU Delft al nauwgezet naar de zeespiegelstijging. De vraag hoe we deltasteden aanpassen aan deze zeespiegelstijging is zeer opportuun. ‘In het PDPC kunnen we ons onderzoek verder richten op de vraag hoe we een stad zo kunnen inrichten dat deze goed beschermd is. En we een stad ook goed kunnen evacueren en dat gezondheidszorg bij een overstroming of andere ramp op peil blijft’, zegt Bas Jonkman, hoogleraar Waterbouw.
Pearl Dykstra, hoogleraar Empirische Sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam: ‘Met elkaar moeten en kunnen we met de wetenschap een cruciale bijdrage leveren in de strijd tegen toekomstige pandemieën. Juist ook om bijvoorbeeld sociaal-wetenschappelijke inzichten te verkrijgen in de gevolgen van de pandemie voor sociale scheidslijnen in de samenleving. Alle disciplines hebben elkaar daarbij hard nodig. De samenwerking binnen de PDPC is nodig omdat de partijen complementair zijn en tezamen meer kunnen bereiken dan ieder voor zich.’
Burgemeester Achmed Aboutaleb vult aan: ‘Een groot deel van de mondiale bevolking woont in deltasteden, gebieden die kwetsbaar blijken voor de gevolgen van klimaatverandering en pandemieën. Rotterdamse bedrijven bieden nu al wereldwijd oplossingen voor de gevolgen van klimaatverandering, zoals innovatieve dijken tegen overstromingen. Met het PDPC zal Rotterdam ook een leidende rol kunnen spelen in het bestrijden en mogelijk voorkomen van pandemieën en rampen.’
Kennis bundelen
Het PDPC benadrukt het belang van samenwerking met partners zoals de NCOH samenwerking; KNMI; Deltares en grote internationale netwerken. Dat betekent ook een krachtenbundeling van het WHO collaborating centre voor zeldzame en nieuwe virussen inclusief SARS-CoV-2, het Europese COVID-19 open data initiatief, het NIH center of excellence voor influenza, het Europese project voor predictie van toekomstige infectieziekte-uitbraken, de Delftse instituten voor klimaatwetenschappen en delta-infrastructuur en data-infrastructuren voor sociale wetenschappen, zoals ODISSEI. Ze bundelen kennis van virussen bij mensen en wilde dieren, delta’s, klimaat, (bio)technologische en epidemiologische innovatie in monitoring en predictie, mobiliteit en logistiek, opschaling van zorg en inzicht in menselijk gedrag en besluitvorming.
Lees ook ‘Pandemic & Disaster Preparedness Center bereidt straks beter voor op rampspoed.
