De subsidie van 1,2 miljoen dollar is afkomstig van de Amerikaanse stichting Neuroendocrine Tumor Research Foundation. De stichting looft deze subsidie, de Accelerator Award Grant, een keer per jaar uit. De onderzoekers delen het geld met de onderzoeksgroep van professor Martyn Caplin in het Royal Free Hospital in Londen, met wie de sectie Endocrinologie nauw gaat samenwerken.
De studie richt zich op het ontstaan, de diagnostiek en behandeling van mesenteriale fibrose, een ernstige complicatie die dikwijls ontstaat bij patiënten met een neuro-endocriene tumor van de dunne darm. De studie zal vier jaar in beslag nemen.
Hormonen
Neuro-endocriene tumoren ontstaan vanuit neuro-endocrine cellen die in verschillende organen voorkomen. Het zijn cellen die zorgen voor de productie van hormonen, die op hun beurt allerlei functies in het lichaam regelen. Door een wildgroei van neuro-endocriene cellen, kan een neuro-endocriene tumor ontstaan.
De meeste neuro-endocriene tumoren ontstaan in het maag-darmkanaal, de alvleesklier en de longen. Een neuro-endocriene tumor is een zeldzame vorm van kanker. Omdat huisartsen de aandoening slechts een of enkele keren in hun loopbaan tegen komen, wordt de ziekte dikwijls pas laat ontdekt. Symptomen laten zich bovendien gemakkelijk verwarren met andere, vaker voorkomende aandoeningen.
Neuro-endocriene tumoren worden onderverdeeld in functioneel en niet-functioneel. Een functionele neuro-endocriene tumor produceert hormonen of hormoonachtige stoffen zoals serotonine, neuro-peptiden, insuline en gastrine. Als er teveel hormonen worden geproduceerd kunnen diverse klachten optreden zoals opvliegers (flushes), benauwdheid, diarree en buikpijn.
Toeval
Niet-functionele neuro-endocrine tumoren maken geen hormonen of hormoonachtige stoffen. Deze tumoren worden vaak per toeval ontdekt. Dikwijls wordt de tumor pas ontdekt als deze pijn veroorzaakt door de grootte van de tumor en de plaats waar die groeit.
De studie van Feelders, Hofland en De Herder beoogt de ontstaanswijze op te helderen van mesenteriale fibrose bij neuroendocriene tumoren van de dunne darm. Dit is de vorming van littekenweefsel in het buikvlies, een dikwijls voorkomende complicatie die kan leiden tot buikpijn, verminderde bloedvoorziening van de darm (‘ischaemie’) en darm afsluiting (‘ileus’). Tot op heden zijn hier geen medicijnen voor.
Voorspellen
Het drietal hoopt te ontdekken of er factoren zijn (bijvoorbeeld biomarkers en radiologische technieken) die voorspellen hoe de complicatie per patiënt zal verlopen en hoe de behandeling daar op af te stemmen. Uiteraard hopen zij ook nieuwe aanknopingspunten te vinden voor nieuwe medicamenteuze therapieën.
De samenwerking met het Royal Free Hospital is van groot belang. Omdat neuro-endocrine tumoren zo zeldzaam zijn, zullen de Nederlandse en Britse onderzoekers de resultaten van hun onderzoek bundelen. Zowel in het Erasmus MC als in het Londense ziekenhuis zal bloed- en weefselonderzoek plaats vinden en zullen laboranten hun expertise uitwisselen. Hun laboratoria zullen elkaar aanvullen voor wat betreft analytische technieken.
‘Een dergelijke complementaire samenwerking is precies wat de stichting Neuroendocrine Tumor Research Foundation beoogt met de Accelerator Award Grant’, vertelt een enthousiaste Richard Feelders, penvoerder vanuit het Erasmus MC.
Het Erasmus MC is één van de vijf expertisecentra in Nederland waar neuro-endocrine tumoren worden behandeld en is gekwalificeerd als Center of Excellence door de European Neuroendocrine Tumor Society (ENETS).
