De nieuwe behandelstrategie is gericht op een zo rustig mogelijke ziekte in combinatie met het gebruik van nieuwe ontstekingsremmende medicijnen, zogeheten TNFa-remmers. Deze strategie leidde ertoe dat circa 90 procent van de zwangere vrouwen inderdaad een rustig ziektebeeld had in het derde trimester van hun zwangerschap.
Doorbehandelen
De studie naar de behandelstrategie werd uitgevoerd door arts-onderzoeker Jeroen Smeele. ‘In 2011 ontstond al het idee dat je vrouwen tijdens hun zwangerschap beter kunt doorbehandelen. Tegelijkertijd werd bekend dat een aantal nieuwe, betere geneesmiddelen voor reuma ook veilig zijn tijdens de zwangerschap’, schetst Smeele.
Smeele doelt hiermee op TNFa-remmers, een zeer goed werkende, maar dure categorie geneesmiddelen, ook wel biologicals genoemd. ‘Het zijn medicijnen die zijn gericht op een onderdeel van het immuunsysteem. Deze middelen zijn, in tegenstelling tot bijvoorbeeld methotrexaat, veilig te gebruiken tijdens de zwangerschap.’
Het Erasmus MC doet al 20 jaar intensief onderzoek naar zwangerschap en reuma. Reumatoïde artritis is de meest voorkomende chronische ziekte bij jonge vrouwen. RA is een ontstekingsziekte waarbij het afweersysteem zich keert tegen de gewrichten. De ziekte kan op alle leeftijden ontstaan. Per jaar wordt bij duizenden mensen reumatoïde artritis vastgesteld, het merendeel hiervan is vrouw. Vrouwen met RA worden moeilijker zwanger en hebben meer kans op complicaties tijdens de zwangerschap.
Onderzoeksleider dr. Radboud Dolhain: Hopelijk kunnen we in vervolgstudies ook laten zien dat onze behandelstrategie een gunstig effect heeft op het zwanger worden en dat het leidt tot minder zwangerschapscomplicaties.
Polikliniek
De afdeling Reumatologie van het Erasmus MC heeft daarom een polikliniek gecreëerd voor mannen en vrouwen met een kinderwens. Deze wordt door patiënten met reuma en systeemziekten uit het hele land bezocht.
Smeele: ’20 Jaar geleden werd aangenomen dat reumatoïde artritis automatisch in remissie ging, zeg maar in rust, tijdens een zwangerschap. Men baseerde die aanname onder andere op het feit dat deze vorm van reuma een auto-immuunziekte is, en dat het immuunsysteem zich wel rustig móest houden omdat anders de vrucht werd afgestoten. Men staakte dus standaard de behandeling, ook omdat de toen gangbare medicatie schadelijk kon zijn voor de foetus.’
Gaandeweg lieten studies echter zien dat tot wel de helft van de vrouwen met RA actieve ziekte heeft in de periode voor en tijdens de zwangerschap. Vrouwen met actieve RA hebben minder kans om zwanger te worden en een grotere kans op zwangerschapscomplicaties. Bovendien kan langdurig actieve ziekte leiden tot blijvende schade aan de gewrichten. Smeele: ‘Op basis van onze vorige onderzoeken concludeerde men dus: behandel de vrouw met een kinderwens gewoon door, ook tijdens de zwangerschap.’
Haalbaar doel
Reumatoloog dr. Radboud Dolhain, die al jaren leiding geeft aan al het onderzoek naar zwangerschap en RA, is enthousiast over Smeele’s bevindingen: ‘De studie toont aan dat rustige ziekte een haalbaar doel is voor zwangere vrouwen met RA. Hopelijk kunnen we in vervolgstudies ook laten zien dat onze behandelstrategie een gunstig effect heeft op het zwanger worden en dat het leidt tot minder zwangerschapscomplicaties.’
PreCARA
Voor de analyse van Smeele werden gegevens uit het PreCARA-cohort gebruikt. Het PreCARA-cohort is een groep van meer dan 600 jonge vrouwen met ontstekingsreuma die al sinds 2011 worden gevolgd. In de polikliniek voor vrouwen met een reumatische- en systeemziekte en een kinderwens of zwangerschap werken specialisten uit verschillende afdelingen nauw met elkaar samen.
De studie van Smeele is gisteren gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke vaktijdschrift Annals of Rheumatic Diseases. De studie binnen het PreCARA-cohort wordt mede gefinancierd door ReumaNederland.
