Longarts schat: 60.000 Nederlanders ongemerkt longziekte door vroeggeboorte

De longen van een zware roker, en nog nooit gerookt hebben. Longarts Lieke Kamphuis van het Erasmus MC ziet het dagelijks in haar expertisecentrum voor volwassenen met een aangeboren longafwijking. De oorzaak: vroeggeboorte.

In Nederland worden ongeveer 2000 baby’s per jaar levend geboren bij een zwangerschapsduur van minder dan 32 weken. Daarvan heeft circa 75 procent longklachten, blijkt uit onderzoek en de praktijk. Dat geeft Kamphuis de schatting van 60.000 Nederlanders met longklachten door vroeggeboorte, ongeveer net zoveel mensen als er in de stad Gouda wonen.

Lange weg

Vaak moeten patiënten een lange weg afleggen voordat ze de juiste diagnose krijgen. ‘De link tussen longklachten en vroeggeboorte wordt meestal niet gelegd’, legt Kamphuis uit. ‘Patiënten krijgen daardoor niet de juiste behandeling en lopen onnodig lang rond met klachten. Dat hun longen minder functioneren is normaal voor ze geworden, ze weten niet beter. Vaak merken mensen pas dat het beter kan na het starten van een behandeling.’

‘Artsen moeten bij longklachten nagaan of de patiënt als kind te vroeg geboren is’

Het gaat volgens Kamphuis over mensen die als baby voor week 32 van de zwangerschap geboren zijn. ‘Op dat moment zijn de longen nog niet helemaal ontwikkeld en moeten de longblaasjes nog gevormd worden. ‘Na de geboorte ontwikkelen de longen van prematuren weliswaar verder, maar de kwaliteit blijft meestal minder dan die van voldragen baby’s. Hierdoor hebben prematuren ook op volwassen leeftijd meer kans op longklachten.’

Diagnoses

Kamphuis vindt dat artsen bij longklachten daarom moeten nagaan of de patiënt als kind te vroeg geboren is. Dat gebeurt volgens haar nu niet snel genoeg: ‘Bij een slechte longfunctie stellen artsen eigenlijk een van twee diagnoses: COPD als mensen hebben gerookt, en astma als mensen niet hebben gerookt. Dat vroeggeboorte ook de oorzaak kan zijn, nemen artsen niet mee in de diagnose, terwijl dat wel tot een andere behandeling zou kunnen leiden.’

Lieke Kamphuis laat in haar poli het verschil tussen gezonde- en beschadigde longen zien. Fotografie: Esther Morren.

De juiste behandeling kan een groot verschil maken bij vroeggeboren patiënten, ziet Kamphuis. ‘Met een combinatietherapie van twee soorten luchtwegverwijders of bijvoorbeeld een gerichte behandeling voor de littekens in de longen kunnen we drie van de vier patiënten beter maken. De longfunctie en conditie nemen na die behandeling aanzienlijk toe, en patiënten krijgen een stuk van hun leven terug. Ze kunnen bijvoorbeeld weer van parttime naar fulltime werk.’

Zestigduizend

Kamphuis schat dat er in Nederland zo’n zestigduizend volwassenen zijn met longproblemen door een te vroege geboorte. Bij de meeste van hen is die oorzaak echter nooit vastgesteld Zij lopen daardoor soms onnodig lang rond met longschade. Kamphuis: ‘Soms zie ik longen die zo beschadigd zijn dat ik ze normaal gelijk door zou sturen voor een longtransplantatie. En dat terwijl we deze patiënten met de juiste behandeling goed kunnen helpen.’

‘Patiënten lopen soms onnodig lang rond met longschade’

Kamphuis merkt wat een juiste diagnose en behandeling voor deze patiënten betekent, en hoopt daarom dat vroeggeboorte vaker als oorzaak van longklachten wordt erkend. ‘Als ik zie wat we voor deze patiënten kunnen doen, wil ik dat elke patiënt deze kans krijgt’

Centrum voor Congenitale en Perinatale longziekten

Het Erasmus MC heeft het eerste centrum ter wereld voor volwassenen met aangeboren longziekten. In dit centrum zien ze honderden mensen die door vroeggeboorte longklachten hebben op volwassen leeftijd. Ze volgen deze patiënten na hun 18e, en geven hen de juiste zorg. Heb je vragen? Stuur dan een mail naar het Centrum voor Congenitale en Perinatale longziekten.