Vrijwel al het hiv-onderzoek tot nu toe is gedaan naar subtype B van het virus, de variant die het meest voorkomt in Europa, Noord-Amerika en Australië. Terwijl dat deel van de wereld in allerlei opzichten niet het hardst geraakt wordt door de hiv-epidemie. Dat zijn namelijk de landen ten zuiden van de Sahara in Afrika, waar voornamelijk vrouwen geïnfecteerd zijn met andere subtypes dan type B.
Het SPIRAL-project richt zich daarom op een genezing voor iedereen met hiv, ook vrouwen en mannen met andere subtypes dan type B. Het project wordt geleid door biomedische wetenschappers Monique Nijhuis (UMC Utrecht) en Tokameh Mahmoudi (Erasmus MC), sociaal wetenschapper Sarah Stutterheim (Maastricht University) en internist-infectioloog Godelieve de Bree (Amsterdam UMC), in samenwerking met collega-wetenschappers in Nederland, Oeganda, Zuid-Afrika en Zambia. ‘In het verleden werden Afrikaanse wetenschappers vaak pas in een laat stadium betrokken bij onderzoek. Wij werken op elk niveau en vanaf het begin nauw samen’, aldus Monique Nijhuis.
Onderzoeksleiders, van links naar rechts: Monique Nijhuis (UMC Utrecht), Tokameh Mahmoudi (Erasmus MC), Godelieve de Bree (Amsterdam UMC) en Sarah Stutterheim (Maastricht University).
Een belangrijke stap naar genezing is het in kaart brengen van het zogeheten hiv-reservoir. Dat zijn immuuncellen in het lichaam waarin het virus aanwezig blijft in een sluimerende toestand. Ook met hiv-remmers blijft dit reservoir aanwezig, waardoor mensen die leven met hiv veroordeeld zijn tot dure, levenslange therapie en continue monitoring. Genezing van hiv kan alleen door het reservoir te verwijderen. Maar over de grootte en de activiteit van het reservoir van andere subtypes dan type B is nog niet veel bekend. Ook over de verschillen in reservoir tussen mannen en vrouwen is nog weinig bekend.
Die kennis opdoen is daarom een van de belangrijkste doelen van het nieuwe onderzoeksproject. Daarnaast richt het project zich op sociale en economische uitdagingen die horen bij de ontwikkeling en toepassing van een hiv-genezing voor iedereen. ‘We gaan de verschillen tussen man en vrouw en tussen subtypes ontrafelen, zodat een zoektocht naar een genezing voor hiv eerlijker en ethischer verloopt’, aldus Tokameh Mahmoudi.
Het project SPIRAL loopt 6 jaar en wordt gefinancierd door het programma Kennis- en Informatieconvenant (KIC) Hiv-genezing voor iedereen, een partnerschap tussen Aidsfonds en NWO.
