Het nieuwe onderzoek richt zich op een specifieke vorm van hartfalen, genaamd diastolisch hartfalen ofwel hartfalen met behouden ejectiefractie (HFpEF). Bij deze vorm van hartfalen kan de hartspier zich niet ontspannen, waardoor het hart zich minder goed vult met bloed. Dit in tegenstelling tot de ‘klassieke’ vorm van hartfalen, waarbij het hart niet genoeg knijpkracht heeft. Ondanks dat ongeveer de helft van de patiënten met hartfalen de diastolische vorm heeft, is er nog geen goede behandeling voor.
Kleine bloedvaatjes
De onderzoeksgroep van hoogleraar Experimentele Cardiologie Dirk-Jan Duncker van het Erasmus MC zoekt voor potentiële medicijnen in de hoek van de ontstekingsremmers. ‘We weten dat mensen met bijvoorbeeld nierschade, hoge bloeddruk of diabetes sneller diastolisch hartfalen krijgen. Waarschijnlijk is dat het gevolg van chronische ontsteking, waardoor de kleine bloedvaatjes in het hart minder goed gaan werken. Dat zorgt er weer voor dat de hartspier stijver wordt’, legt Duncker uit.
Met collega’s Daphne Merkus, Caroline Cheng, Oana Sorop en Maarten Brandt gaat hij verschillende potentiële medicijnen en stoffen testen in experimenteel pre-klinisch onderzoek. Een voorbeeld is de stof natriumthiosulfaat, waarvan bekend is dat deze ontstekingsremmend werkt.
Naast dit experimentele onderzoek zal Maryam Kavousi van de afdeling Epidemiologie onderzoek doen naar de risicofactoren voor het ontwikkelen van diastolisch hartfalen bij deelnemers aan de Rotterdam-studie.
Maagzweermedicijn
In een tweede poot van het onderzoek, geleid door het Amsterdam UMC en het UMCG, wordt een bestaand maagzweermedicijn genaamd GGA getest bij patiënten met diastolisch hartfalen. ‘Dat is het mooie aan dit project. Doordat we samenwerken met diverse onderzoeksgroepen in het hele land, van basale onderzoekers tot klinische onderzoekers, kunnen we hopelijk heel snel de stap zetten naar een behandeling’, aldus Duncker.
Hartstichting
Het onderzoek, genaamd RECONNEXT, wordt geleid door prof. dr. Marianne Verhaar van UMC Utrecht en prof. dr. Dirk-Jan Duncker van het Erasmus MC. Artsen en onderzoekers van de volgende ziekenhuizen werken mee aan het onderzoek: Amsterdam UMC, Erasmus MC, Leids Universitair Medisch Centrum, OLVG, UMC Utrecht, Universiteit Leiden, UMC Groningen. Het onderzoek wordt gefinancierd door de Hartstichting.
Dit initiatief is een samenwerking van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra, het Netherlands Heart Institute en de Hartstichting. Zij vormen samen onderdeel van de in totaal negentien onderzoeks- en zorgorganisaties die hun krachten hebben gebundeld in de Dutch CardioVascular Alliance (DCVA). Die werken samen en brengen geld bij elkaar om oplossingen voor hart- en vaatziekten te versnellen.