De vragen die cardioloog Martijn Kauling krijgt over reis- en sportplannen met een aangeboren hartafwijking gaan alle kanten op. Van rugbyen tot reizen met het vliegtuig, van backpacken door de tropen tot varen in een luchtballon.Wat er wel en niet kan, hangt af van de specifieke aandoening en conditie van de patiënt, legt hij uit. ‘Over het algemeen is de tendens vrij terughoudend, merk ik. Er wordt van alles afgeraden. Terwijl ik liever kijk naar wat wél kan.’
Telefooncel
Als patiënten ruim van tevoren advies inwinnen, kan Kauling goed inschatten wat wel en niet verantwoord is. Iemand kan bijvoorbeeld eerst een inspanningsecho laten maken of een High Altitude Simulation Test (HAST) doen. Een HAST is een onderzoek in een soort telefooncel waarvan de omgevingsdruk aangepast kan worden, alsof je in het vliegtuig zit of op 2500 meter hoogte staat. ‘Zo kunnen we in een gecontroleerde omgeving kijken wat er in dat geval gebeurt’, zegt Kauling.
Als zo’n test uitwijst dat het hart goed reageert op de omstandigheden, dan is de enige belemmering vaak nog het vertrouwen dat ontbreekt bij de patiënt zelf. Kauling: ‘Sporten heeft zo veel gunstige effecten op de gezondheid dat ik mensen die té voorzichtig zijn juist over de drempel wil helpen.’

Martijn Kauling is cardioloog, gespecialiseerd in aangeboren hartafwijkingen.
Dat betekent niet dat alles zomaar kan, er zijn zeker risico’s om heel serieus te nemen, benadrukt Kauling. Zo zorgt ijle lucht op grote hoogte ervoor dat het hart harder moet werken, inspanning ook. Bergbeklimmen geeft dus een dubbele belasting op het hart. Mensen met een aangeboren hartafwijking hebben niet altijd de capaciteit om die extra belasting op te vangen.
‘Dan pak ik Google Maps erbij om de rijtijd naar het dichtsbijzijnde ziekenhuis te berekenen’
Ook over andere dingen moeten hartpatiënten goed nadenken. Zo kunnen mensen met een bepaalde hartafwijking last krijgen bij uitdroging. Naar een land gaan waar een grotere kans is op het krijgen van reizigersdiarree en er weinig medische faciliteiten beschikbaar zijn, kan dus een risico zijn. Dan is het de vraag of deze reisplannen verstandig zijn.
Daarnaast speelt de fysieke afstand tot zorg een rol. Kauling vertelt: ‘Iemand met een hartritmestoornis wilde graag naar Lapland op vakantie. Dan pak ik Google Maps erbij om de rijtijd van het vakantieadres naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis te berekenen. Mocht er een behandeling nodig zijn, dan moet hulp wel op tijd bereikbaar zijn. Het is echt maatwerk.’