-
Foto: Levien Willemse
Senior onderzoeker Hans Bussmann en zijn collega’s ontvangen 800.000 euro subsidie van van ZonMW, NWO en de Hartstichting. Bussmann werkt in zijn project nauw samen met onderzoekers van de TU Delft en Amsterdam UMC. Ook behandelaren van Rijndam Revalidatie, technici van de TU Twente en twee bedrijven werken mee aan de ontwikkeling van het nieuwe behandelapparaatje: de ArmCoach4Stroke.
Blieb
Iedereen kent ze: de polshorloges die trillen als met bewegen een doel is bereikt – of nog moet worden bereikt – en die gaan bliepen als de hartslag te snel oploopt. Een polshorloge, dat soortgelijke feedback geeft, is nu ook in ontwikkeling voor mensen die een herseninfarct hebben ondergaan.
De polsband laat, in combinatie met een smartphone-app, de patiënt straks weten of de aangedane arm voldoende wordt gebruikt in het dagelijks leven. Ook signaleert de apparatuur of er tijdig, voldoende én efficiënt wordt geoefend. Bijkomend voordeel: de behandelaar krijgt de gegevens ook en kan vanaf de zijlijn coachen en bijsturen.
Na een beroerte treedt dikwijls een halfzijdige verlamming op, waarna een van de armen niet meer goed werkt. Met oefentherapie is die functie vaak wel te verbeteren. “De literatuur is er heel stellig over”, vertelt projectleider Bussmann, tevens universitair hoofddocent Revalidatiegeneeskunde. “Veel oefenen en gebruiken bevordert het herstel.”
Weerbarstig
Maar als zo vaak blijkt de praktijk weerbarstig. “Zowel tijdens hun opname in revalidatiecentra als in de thuissituatie gebruiken patiënten de aangedane arm vaak te weinig, én er wordt te weinig geoefend. Dat heeft ook te maken met de aandoening. Ze kunnen hun arm niet gebruiken zoals ze gewend waren, leren zichzelf om dingen met hun andere arm te doen, en vergeten soms dat ze de aangedane arm überhaupt hebben. Ten tweede is oefenen niet altijd leuk, en de behandelaar is nu eenmaal lang niet altijd in de buurt om de patiënt te stimuleren.”
De ArmCoach4Stroke moet daar verandering in brengen. Een eerste onderdeel van de behandeltool is al in ontwikkeling: het polsbandje geeft een trilling af als het nodig is de arm te gaan gebruiken. Maar in het nieuwe project, dat vier jaar gaat duren, worden andere functies toegevoegd, zoals het stimuleren om te gaan oefenen en het geven van feedback op een tablet tijdens oefenen.
Wensen en eisen
In eerste instantie worden behandelaren en patiënten geïnterviewd over hun wensen en eisen: wat moet dit apparaat allemaal kunnen, en hoe zorgen we dat de informatie die de ArmCoach4Stroke genereert, overzichtelijk en efficiënt is. “De behandelaar moet bijvoorbeeld niet teveel tijd kwijt zijn met het uitlezen van de informatie. En de patiënt moet ermee kunnen oefenen op een manier die bij hem of haar past. Anders raakt hij gedemotiveerd.”
In fase twee wordt een prototype gemaakt waarmee gezonde mensen aan de slag gaan. Deze gebruikers zullen er de eerste ‘kinderziektes’ uit halen, verwacht Bussmann. Dan volgt een test door een groep patiënten en hun behandelaren. Na een aantal rondes van aanpassingen en verbeteringen volgt een clinical trial bij zo’n 40 patiënten. “Pas daarna zullen stappen worden gezet in de richting van productie”, beklemtoont Bussmann. Dit wordt gedaan door het bedrijf Lode, gespecialiseerd in medische oefenapparatuur, in samenwerking met het bedrijf 2M Engineering dat voor de sensoren en prototypes zorgt.
Kwaliteit
Het doel is dat de patiënt zo goed mogelijk herstelt na zijn of haar beroerte. “We willen graag dat mensen zich thuis goed kunnen redden in hun algemeen dagelijks leven, zoals zichzelf kunnen wassen en aankleden, het huishouden kunnen doen, met de kleinkinderen spelen, hobby’s kunnen beoefenen. Zodat ze een zo goed mogelijke kwaliteit van leven terug krijgen na hun beroerte. Hierbij is een goede armfunctie van groot belang.”
Samenwerking
De ontwikkeling van de ArmCoach4Stroke is een uitgelezen voorbeeld van de steeds nauwere samenwerking tussen de TU Delft, het Erasmus MC en de Erasmus Universiteit Rotterdam. In deze convergentie wordt onder andere gestreefd naar het eerste technische universitair medisch centrum van Nederland, waar gedegen technisch onderlegde artsen worden opgeleid. Waar medische en technologische innovatie hand in hand gaan en de patiëntenzorg door technisch vernuft beter wordt gemaakt.
Het Erasmus MC, de TU Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam gaan de komende jaren zeer nauw samenwerken. Topwetenschappers uit uiteenlopende disciplines zullen hun kennis en expertise samenbrengen om te komen tot slimme, innovatieve oplossingen die de zorg effectiever en efficiënter moeten maken. Amazing Erasmus MC laat de komende maanden voorbeelden zien van deze samenwerking.
