Foto: Levien Willemse
Gewoon thuis, aan de keukentafel of vanuit de luie stoel. Zo zijn gynaecologen van het Erasmus MC altijd goed getraind en voorbereid wanneer ze met echte patiënten werken.
Bij de afdeling Verloskunde en Gynaecologie van het Erasmus MC zijn ze enthousiast over de mobiele echosimulator. Arts foetale geneeskunde dr. Titia Cohen en gynaecoloog-perinatoloog dr. Ingrid Brussé leggen uit waarom. “Het draagt bij aan de patiëntveiligheid. Vroeger leerden arts-assistenten de basisvaardigheden op echte patiënten. Daar moest altijd een arts bij aanwezig zijn en het leverde soms stressvolle en ongemakkelijk situaties op. Later oefenden we op niet realistische poppen. Er bestaan ook grote echosimulatoren voor ziekenhuizen, maar die kunnen niet verplaatst worden. Deze echosimulator is klein en mobiel. De student neemt hem in de rugtas of onder de arm mee naar huis om daar te oefenen.”
Oog-hand coördinatie
Wat is het grote voordeel van de mobiele echosimulator? “Het ontwikkelen van de juiste oog-hand coördinatie is heel belangrijk bij echoscopie. Met deze simulator kunnen studenten dit op ieder moment van de dag oefenen en zijn niet afhankelijk van patiënten. De simulator is natuurgetrouw, omdat de probe (handstick, red.) een ronde onderkant heeft, waardoor het lijkt op de echte echoprobe die je over de buik beweegt. Studenten kunnen zo verschillende handelingen verrichten als schuiven, kantelen en roteren. Op het scherm zien ze beelden van echte echo’s terwijl het programma de student feedback en aanwijzingen geeft. Ook houdt het programma de voortgang per student bij en kunnen we bepalen wanneer die klaar is voor de praktijk.”
Echte scans
Naast de oog-hand coördinatie is het herkennen van structuren in normale en afwijkende situaties belangrijk. “De beelden die het programma laat zien, zijn anonieme scans van echte foetussen en dus echte situaties. Het zijn scans van normale tot zeer afwijkende situaties, die gynaecologen leren juist in beeld te brengen en te herkennen bij echoscopie. De scans kunnen we zelf toevoegen aan het programma, waardoor het eigenlijk een soort handboek wordt van alle mogelijke verschillende en ook nieuwe situaties. En dat is niet alleen waardevol voor beginners, maar ook voor de ervaren gynaecoloog.”
Snellere leercurve
Hoe zijn de reacties? “De eerste studenten zijn enthousiast over de mobiele echosimulator, vooral omdat het minder bezwaarlijk oefenen is dan op een echte patiënt. Het programma heeft bijvoorbeeld een simulator van een ‘transvaginale echo’, een handeling die door veel patiënten als onprettig wordt ervaren, maar die wel belangrijk is om te leren. Nu kan de student oefenen zonder dat het ongemakkelijk is. Verder zien we een veel snellere leercurve wanneer studenten het echosimulator programma met succes hebben doorlopen.”
Ontwikkeling programma
Het Erasmus MC is het eerste ziekenhuis in Nederland dat met de mobiele echosimulator aan de slag gaat. Hoe ziet dat er in de toekomst uit? “We zijn het programma nu aan het ontwikkelen en uitrollen zodat het een vast onderdeel van onze opleiding wordt. Uiteindelijk moeten alle assistenten in opleiding tot gynaecoloog die in het Erasmus MC opgeleid worden, eerst de basis doorlopen met de mobiele echosimulator. Ze kunnen pas met echte patiënten werken wanneer ze de verschillende modules met succes hebben afgerond.”
En zo werkt het (video)
Imke is gynaecoloog in opleiding bij het Erasmus MC en zelf kersverse moeder. Het thuis oefenen op een simulator is voor haar daarom een uitkomst. In deze video vertelt Imke hoe het gaat en hoe de mobiele echosimulator werkt, terwijl ze haar eigen baby Lukas op schoot heeft.
