Drie clinici en drie niet-clinici zijn in de prijzen gevallen. De laureaten worden vrijdag 4 oktober 2024, tijdens Lof der Geneeskunst in De Doelen in Rotterdam, in het zonnetje gezet.
Blaaskanker
Uroloog in opleiding dr. Joep de Jong krijgt een grant voor zijn onderzoek naar blaaskanker. ‘Patiënten met een spier-invasief blaascarcinoom (SIBC) dienen volgens de Europese richtlijn te worden behandeld met neoadjuvante chemotherapie (NAC) voorafgaand aan radicale chirurgie. Maar slechts maximaal 8 procent van de SIBC-patiënten heeft profijt van deze chemotherapie’, stelt De Jong.
‘Om niet alle SIBC-patiënten bloot te hoeven stellen aan de toxiciteit van chemotherapie, onderzoeken wij of door ons ontwikkelde biomarkers ingezet kunnen worden om SIBC patiënten te identificeren met een dermate goede prognose, dat NAC in deze patiëntengroep achterwege kan worden gelaten.’
Zorg op maat
Klinisch geriater dr. Harmke Polinder-Bos krijgt de grant voor haar onderzoek naar zorg op maat bij ouderen. ‘We worden steeds ouder en krijgen meer ziekten zoals kanker. Tegelijkertijd ontwikkelen we continu nieuwe behandelingen en medicijnen voor deze ziekten’, zegt Polinder-Bos.
‘Niet alle ouderen zijn echter even fit. Een oudere met weinig veerkracht zal geen baat hebben bij een intensieve behandeling. Ik wil een ‘intrinsieke capaciteit’ score ontwikkelen om multidimensionaal veerkracht te meten. Vervolgens wil ik deze score gebruiken bij oudere patiënten die een behandelkeuze moeten maken met als doel: meer zorg op maat.’
Hartspierziekten
Klinisch geneticus dr. Judith Verhagen gaat met haar grant onderzoek doen naar hartspierziekten bij kinderen. ‘Een hartspierziekte op kinderleeftijd is een potentieel levensbedreigende aandoening. Bij ongeveer de helft van de kinderen kan nog geen oorzaak worden gevonden’, legt Verhagen uit.
‘Door de ziekte na te bootsen in zebravissen kunnen we meer inzicht krijgen in nog onbekende erfelijke factoren en onderliggende ziektemechanismen, en op zoek gaan naar gerichtere en effectievere behandelingsopties.’
Darmorganoïden
Onder de niet-clinici is dr. Pengfei Li een van de gelukkigen. Hij doet onderzoek met darmorganoïden en zal de grant gebruik voor een studie naar mpox, voorheen bekend als apenokken.
‘Een groot aantal virussen dringt het spijsverteringsstelsel direct of indirect binnen. Bij de huidige uitbraak van mpox zijn darmmanifestaties waargenomen bij een aanzienlijk deel van de patiënten’, zegt hij. ‘Dit project zal met macrofagen verrijkte menselijke darmorganoïden ontwikkelen om gelijktijdig zowel infectie met het mpoxvirus als ontstekingsreacties na te bootsen.’
Dementie herkennen
Dr. Jacky Poos gebruikt de grant voor een studie naar innovatieve methoden om dementie te herkennen. ‘Het vroegtijdig herkennen van dementie is cruciaal zodat er tijdig zorg kan worden ingeschakeld’, verklaart ze.
‘Momenteel wordt er gebruik gemaakt van pen-en-papier testmateriaal. Dit zijn momentopnames en geven geen goede weergave van het functioneren van mensen in het dagelijks leven. Digitale technologieën met sensoren, zoals apps, wearables, en virtual reality, kunnen een completer beeld geven van het functioneren van patiënten in hun eigen omgeving. Mijn doel is om te onderzoeken of digitale technologieën helpen bij het eerder stellen van de diagnose dementie.’
Kleine hersenen
Neurowetenschapper dr. Xiaolu Wang tenslotte zet de grant in voor haar studie naar hersenaandoeningen die worden veroorzaakt door de kleine hersenen. Ze legt uit: ‘Veel neurologische aandoeningen worden veroorzaakt door de kleine hersenen, ook wel het cerebellum genoemd, wat leidt tot verschillende cerebellaire syndromen die gerichte behandelingen nodig hebben.
‘Dit onderzoeksproject heeft als doel te achterhalen welke biomarkers verantwoordelijk zijn voor verschillende cerebellaire verbindingen en wat de rol is bij specifieke cerebellaire aandoeningen. Deze resultaten zullen onze inzichten over de betrokkenheid van cerebellaire verbindingen bij specifieke functionele beperkingen vergroten en zullen de ontwikkeling van gerichte therapieën voor cerebellaire aandoeningen bevorderen.’
