De Twijfeltelefoon, bereikbaar op 088-7555777, is al langer een preventieplatform waar mensen vragen kunnen stellen over de HPV- en griepvaccinatie, het bevolkingsonderzoek darmkanker, voorbehoedsmiddelen en nu dus de vaccinaties tegen de kinderziekten mazelen en kinkhoest. Want met de dalende vaccinatiegraad neemt ook het aantal kinderen dat mazelen of kinkhoest krijgt in Nederland toe. En dat is zorgelijk.
Onderschatte ziekten
‘Wat hierin een belangrijke rol lijkt te spelen is dat ziekten zoals mazelen steeds minder worden gezien. De ernst wordt onderschat’, zegt viroloog Rik de Swart. ‘Dat terwijl mazelen een zeer besmettelijke ziekte is, die wereldwijd jaarlijks tussen de 80.000 en 100.000 sterfgevallen veroorzaakt. En we weten inmiddels ook dat de ziekte het afweersysteem verzwakt, waardoor kinderen na herstel vatbaarder zijn voor andere infectieziekten.’
Mazelen is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het zeer besmettelijke mazelenvirus, dat van mens op mens kan worden overgedragen: door hoesten en praten worden de virussen in speekseldruppeltjes via de lucht verspreid.
Kenmerken zijn koorts, hoesten, neusverkoudheid en oogontsteking. Een paar dagen later ontstaat rode uitslag op de huid. Soms kunnen middenoorontsteking en diarree voorkomen, in ernstige gevallen longontsteking, stuipen of hersenontsteking.
In Nederland worden de meeste kinderen met de BMR-prik (bof, mazelen en rodehond) ingeënt tegen mazelen. Via het Rijksvaccinatieprogramma krijgen kinderen twee inentingen. Een met 14 maanden en een op 9-jarige leeftijd. Ook het vaccin tegen kinkhoest zit in een vaccinatiecocktail. Kinderen krijgen voor hun eerste verjaardag drie vaccinaties tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio (DKTP).
Lage vaccinatiegraad
Toch is de vaccinatiegraad onder baby’s en peuters in Nederland inmiddels gedaald onder de 90 procent. Voor kinkhoest is er zelfs al sprake van een epidemie. Kinderarts-infectioloog Pieter Fraaij benadrukt de ernst van de situatie. ‘Kinkhoest is vooral gevaarlijk voor baby’s jonger dan een jaar. Bij kinkhoest blijf je hoesten tot je niet meer kunt, en baby’s raken daardoor letterlijk uitgeput. Ze kunnen niet meer drinken en krijgen zuurstoftekort. Intuberen om ze zuurstof te geven is lastig vanwege diezelfde hoestprikkel.’
Kinkhoest wordt veroorzaakt door een bacterie. Kinkhoest staat ook wel bekend als de ‘100-dagen-hoest’, omdat de hoest maandenlang kan aanhouden. Vooral baby’s kunnen ernstig ziek worden door kinkhoest. Ze kunnen daardoor in het ziekenhuis terechtkomen. Heel soms overlijdt een baby aan kinkhoest.
Als je kinkhoest hebt en niest of hoest, komen kleine druppeltjes met de bacterie in de lucht. Mensen kunnen deze druppeltjes inademen en besmet raken.
Vaccinatie van de zwangere vrouw en een inenting in het eerste levensjaar kunnen veel ellende voorkomen, vindt Fraaij. ‘We vaccineren zwangeren omdat zij de antistoffen doorgeven aan hun baby. Deze bescherming duurt een aantal maanden. Dat is belangrijk omdat de baby zelf de vaccinaties pas na een paar maanden krijgt.’
Feitelijk juiste informatie
De Twijfeltelefoon is niet bedoeld om mensen over te halen hun kinderen te laten vaccineren. “We merken dat er veel onzinverhalen rondgaan over vaccinaties, waardoor ouders soms niet goed meer weten wat ze wel en niet moeten geloven. Bij de Twijfeltelefoon kunnen ouders hun vragen stellen en twijfels uiten. Zij krijgen feitelijk juiste informatie, waardoor ze zelf een weloverwogen beslissing kunnen nemen over deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma’, aldus Robin Peeters, een van de initiatiefnemers van de Twijfeltelefoon.
Ook huisarts Shakib Sana merkt dat de begrijpelijke zorgen van ouders over mazelen en kinkhoest de afgelopen maanden steeds vaker de spreekkamer van de huisartsen bereiken. ‘Via de Twijfeltelefoon hebben ouders nu ook op deze manier de mogelijkheid om in alle rust, anoniem en zo nodig in andere talen betrouwbare medische informatie te krijgen over mazelen en kinkhoest.’
Mensen kunnen de Twijfeltelefoon bellen met vragen over de ziektes mazelen en kinkhoest, over de vaccinaties, waarom vaccineren belangrijk is en over de bijwerkingen van vaccinaties. De Twijfeltelefoon kan geen antwoord geven op vragen over vaccinatiebewijzen en kan ook geen afspraken maken voor vaccinaties. Dit laatste kan wel de Jeugdgezondheidszorg in de eigen regio.
