Vijf tot acht procent van alle pasgeboren baby’s krijgt antibiotica vanwege een verdenking op infectie. Kinderartsen volgen daarvoor een richtlijn. Vaak blijkt de antibiotica achteraf niet nodig, want minder dan 0,1 procent van de baby’s heeft daadwerkelijk een bacteriële infectie.
Een nieuwe aanpak, met een slimme rekenhulp, kan op een veilige manier helpen om onnodig antibioticagebruik onder pasgeborenen terug te dringen. Dat blijkt uit onderzoek waarin een slimme rekenhulp genaamd EOS calculator werd vergeleken met de huidige richtlijn. De onderzoekers volgden 1830 baby’s in 10 ziekenhuizen.
Minder antibiotica betekent minder zorgen voor de ouders en het kind, legt kinderarts Frans Plötz, kinderarts in Tergooi MC en hoogleraar in Amsterdam UMC, uit. ‘Als we antibiotica geven, moet een baby twee tot zeven dagen in het ziekenhuis blijven. Dat betekent een infuus, meerdere prikken en veel stress voor ouder en kind. Dankzij de EOS calculator weten we nu: veel baby’s hebben dat helemaal niet nodig.’
Gebruik van de EOS calculator leidde in de studie tot een vermindering van antibioticagebruik met 72 procent, zonder nadelige effecten voor de baby. ‘Bij een laag risico blijft oplettendheid natuurlijk wel nodig’, aldus kinderarts in opleiding Niek Achten van het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis.
Beschermd tegen nadelen antibiotica
Antibiotica op jonge leeftijd is niet zonder risico’s, legt arts-onderzoeker Sanne Janssen van het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis uit. ‘Je verstoort het afweersysteem en het gaat gepaard met een verhoogde kans op allergieën en astma op latere leeftijd. Dankzij deze aanpak beschermen we baby’s tegen nadelige effecten van antibiotica. En behandelen we alleen als het risico echt hoog is.’ ‘Minder ziekenhuisopnames betekent ook een besparing op zorgkosten’, vult arts-onderzoeker Bo van der Weijden van Tergooi MC en Amsterdam UMC aan.
De EOS calculator wordt in een toenemend aantal ziekenhuizen in Nederland gebruikt, inmiddels zelfs geïntegreerd in het elektronisch patiëntendossier. Kinderartsen en verloskundigen kunnen er direct mee aan de slag. Ook in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis wordt gewerkt aan implementatie van de EOS calculator.
Deze studie werd mogelijk gemaakt door het Samenwerkingsverband Pediatrie in Nederland (SPIN) van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK), met financiering uit het Cultuurfonds.
Passende zorg
Het Erasmus MC biedt de zorg die aansluit bij de behoefte van de patiënt: zorg die de patiënt samen met de behandelaar kiest. En zorg die plaatsvindt op de juiste plek: in ons universitair medisch centrum, een ander ziekenhuis, thuis of waar dan ook. Zoals beschreven in Koers28, de strategie van het Erasmus MC.
