De longen van kinderen tussen de 3 en 6 jaar met taaislijmziekte, ofwel cystic fibrosis (CF), zijn gebaat bij inhalatie van zout water. Kinderen die twee maal per dag water met 7 procent zout inhaleerden hadden substantieel minder longschade dan leeftijdsgenootjes die water met 0,9 procent zout inhaleerden.
Dat blijkt uit een internationale studie waaraan 116 kinderen uit Europa, Amerika en Australië deelnamen. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet Respiratory Medicine.
CT-scan
Bijzonder aan de studie is dat de longschade werd gemeten met een CT-scan, aan het begin van de zoutwaterbehandeling en na 48 weken. In een eerdere studie werd het effect van zout water gemeten met longfunctietest waarbij kinderen 3 keer 15 minuten door een kapje moeten ademen. Dat is een lastige methode voor jonge kinderen.
‘Uit deze metingen wisten we al dat zoutwaterinhalatie de longfunctie verbetert, maar we laten nu voor het eerst op een betrouwbare manier zien dat het ook longschade vermindert. Van vroege longschade weten we dat het een voorbode is voor meer ernstige longschade op de tienerleeftijd’, legt onderzoekersleider en kinderlongarts prof. Harm Tiddens van het Erasmus MC Sophia uit. Hij werkt in het Erasmus MC LungAnalysis laboratorium al meer dan 20 jaar aan het meten van longschade met CT-scans.
Een plakje van een long CT-scan van een patiënt met taaislijmziekte. Plakje A is van vóór de behandeling met een sterke zoutoplossing en plakje B na 48 weken. De onderzoekers wijzen kleuren toe aan de scan: normaal longweefsel (groen), verwijde zieke luchtweg (rood), verdikte luchtweg (oranje), slijmproppen (geel) en samengevallen long (roze). De computer rekent vervolgens automatisch voor de hele long het volume uit van elk van de afwijkingen.
Wat is cystic fibrosis?
Cystic fibrosis is een ernstige erfelijke aandoening waarbij verschillende klieren in het lichaam abnormaal taai slijm maken. De ziekte veroorzaakt progressieve longschade vanaf de babyleeftijd. Op de leeftijd van 5 jaar heeft ongeveer een derde van de kinderen met cystic fibrosis al ernstige onherstelbare longschade. Het Erasmus MC Sophia is een erkend expertisecentrum voor kinderen met cystic fibrosis.
Zoutwaterinhalatie is een goedkope en veilige behandeling om onherstelbare longschade bij kinderen met cystic fibrosis te voorkomen, stellen de onderzoekers. Specifiek voor de groep van kinderen tussen 3 en 6 jaar voor wie nog geen bewezen effectieve behandeling beschikbaar is. Zoutwaterinhalatie werd bij hen al gebruikt, maar onomstotelijk bewijs van effectiviteit op longschade ontbrak.
Zeewater
Zoutwaterinhalatie werkt waarschijnlijk op twee manieren. Het zout onttrekt vocht uit de wand van de longen, waardoor het slijm dunner wordt. Bovendien prikkelt het water dat twee keer zo zout is als zeewater het kind om het slijm op te hoesten.
De methode om longschade te meten met een CT-scan heeft grote toekomst binnen en buiten het onderzoek naar cystic fibrosis, voorspelt Tiddens. ‘Voor schoolgaande kinderen en volwassen met cystic fibrosis zijn in de laatste jaren effectieve, maar kostbare behandelingen beschikbaar gekomen. CT-scans kunnen worden ingezet om de effectiviteit en veiligheid van nieuwe behandelingen te meten. Bovendien kan de methode worden gebruikt voor andere longziekten.’
