De ‘marktvaccinaties’ maakten deel uit van een omvangrijke campagne die zich richt op de gezondheidskloof die zich heeft gevormd tussen welvarende wijken in Rotterdam, en wijken met veel inwoners met een sociaaleconomische achterstand en een migratieachtergrond.
De campagne voor toegankelijke informatievoorziening is een initiatief van het hoofd Interne Geneeskunde Robin Peeters en de Rotterdamse huisarts Shakib Sana, nadat in april een brandbrief verscheen over deze informatiekloof in de kwetsbare wijken. De marktacties zijn georganiseerd in samenwerking met onder andere de huisartsen Bünyamin Meral en Mathijs van der Poel.
Grote verschillen tussen arm en rijk bij vaccinatiebereidheid
Naast de 2200 mensen die tijdens de marktdagen werden gevaccineerd door tientallen geneeskundestudenten en andere vrijwilligers, werden er ook informatiesessies georganiseerd, waar nodig in de voertaal van bedoelde migrantengroepen. Er verschenen video’s in diverse talen, ingesproken door jonge artsen die zelf een migratieachtergrond hebben. Ook werden interviews gehouden met bezoekers van de markt om inzicht te krijgen in hun standpunt ten opzichte van vaccinatie.
Vaccinatiebereidheid vergroten
Alle inspanningen zijn bedoeld om de vaccinatiebereidheid in kwetsbare wijken te vergroten. ‘Tijdens deze pandemie is uit verschillende studies gebleken dat er een veel lagere vaccinatiebereidheid is onder mensen met een lagere sociaaleconomische status en mensen met een niet-Westerse migratieachtergrond’, vertelt Mahdi Salih, arts in opleiding tot internist in het Erasmus MC en nauw betrokken bij de campagne. Hij schreef een artikel over de campagne voor het tijdschrift van de Nederlandse Internisten Vereniging.
Een van de genoemde studies is de HELIUS-cohortstudie van mei 2021, uitgevoerd onder een kleine 2000 deelnemers. Daarin werd duidelijk dat slechts 28 tot 50 procent van de mensen met een migratieachtergrond serieus van plan was om zich te laten vaccineren. Bij ondervraagden zonder migratieachtergrond was die bereidheid er bij 79 procent. En in april 2021 riepen huisartsen hun patiënten met een kwetsbare gezondheid actief op voor vaccinatie. In Delfshaven gaf ongeveer 30 tot 40 procent gehoor aan die oproep. In welvarender wijken van Rotterdam was dat 80 tot 90 procent.
Misinformatie
Salih: ‘We zien hetzelfde in andere landen. De vaccinatiebereidheid in de Verenigde Staten is veel lager bij Afro-Amerikanen dan bij witte landgenoten: 47 procent versus 79 procent. De mate van vaccinatiebereidheid heeft mogelijk ook te maken met tegenstrijdige informatie uit de eigen omgeving of vanuit het thuisland. Bovendien speelt de grote hoeveelheid aan misinformatie die in omloop is, veelal via sociale media, ook een rol.’
Meer risico
De ironie is dat deze groepen meer risico lopen om te worden blootgesteld aan het coronavirus, weet Salih uit eerder onderzoek. ‘Ze leven dichter op elkaar en hebben vaker banen waarbij thuiswerken onmogelijk is. Ook is bekend dat deze groepen meer risico lopen op onderliggende aandoeningen, waardoor het risico op een ernstig verloop van Covid-19 groot wordt. We hebben al vroeg in de pandemie gezien dat deze groepen vaker op de Intensive Care terecht komen, en dat zij vaker overlijden aan Covid-19.’
Hoog tijd dus om deze groepen actief te benaderen over vaccinaties, zodat zij een beslissing kunnen nemen op basis van afgewogen en eerlijke informatie, menen de initiatiefnemers van de website www.gezondheidskloof.nl Salih zegt daarover: ‘Je doet dat door naar de locaties te gaan die laagdrempelig te bereiken zijn voor deze doelgroepen. Denk aan buurtverenigingen, kerken, moskeeën, klaslokalen en lokale radiostations. Daar geef je heldere en toegankelijke informatie over vaccins, zo nodig in eigen voertaal.’
Via de website www.gezondheidskloof.nl kunnen te allen tijde sessies met informatievoorziening door zorgprofessionals worden aangevraagd.
Leesook het verhaal in het AD Rotterdams Dagblad over de vaccinatieactie.
