Als het kan, opereren hartchirurgen Yannick Taverne en Pieter van de Woestijne van het Erasmus MC kinderen en volwassenen met een aangeboren hartafwijking via een kijkoperatie. Dit wordt ook sleutelgat- of minimaal invasieve chirurgie genoemd. Deze manier van opereren is een alternatief voor de openhartoperatie, waarbij het borstbeen wordt opengemaakt.
Zwemles
Het voordeel van een minimaal invasieve chirurgie, is dat de operatie gebeurt via een kleine snee. ‘We maken bij kinderen een opening van ongeveer 3,5 centimeter onder de rechterarm. Via die snee brengen we zowel de operatie-instrumenten als de aansluitingen van de hartlongmachine naar binnen. We maken de snee expres op die plek, zodat het litteken bijna niet zichtbaar is als de wond is hersteld’, legt Taverne uit.
Een groot verschil met een openhartoperatie, waarbij het litteken over een groot deel van de borst loopt. Het litteken zo klein en onzichtbaar mogelijk maken, is belangrijk voor patiënten, benadrukt Taverne. ‘We weten dat het litteken van een openhartoperatie bij kinderen psychologische gevolgen kan hebben. Ze zijn er onzeker over, bijvoorbeeld tijdens zwemles.’
Ook het herstel van een kijkoperatie is sneller dan dat van een openhartoperatie. ‘Kinderen kunnen dezelfde dag nog uit bed en na drie tot vier dagen alweer naar huis. Bij openhartoperatie maken we in feite een breuk van het borstbeen, wat vier tot zes weken moet helen. Ook de pijnbeleving is anders. Die pijn na een kijkoperatie is te vergelijken met een gekneusde rib. Snel in beweging komen werkt daarbij pijnstillend’, legt Taverne uit.
Taverne zette het programma voor minimaal invasieve chirurgie bij kinderen met een aangeboren hartafwijking in het Erasmus MC op. Inmiddels draait dit twee jaar en opereerden Taverne en Van de Woestijne meer dan twintig kinderen via een kijkoperatie. Dat kunnen zelfs pasgeborenen zijn, vertelt Taverne. ‘Onze kleinste patiënten zijn baby’s van rond de vijf kilo.’
Veiligheid voorop
Het succes van het kinderprogramma is te danken aan de ervaring die er in het Erasmus MC al was met minimaal invasieve chirurgie bij volwassenen met een aangeboren hartafwijking. Taverne: ‘Dit doen we inmiddels al meer dan tien jaar in Rotterdam, in het centrum voor minimaal invasieve hartchirurgie. De kennis en ervaring daarvan hebben we gebruikt om de aanpak bij kinderen te ontwerpen. De vraag was: hoe kunnen we alles downsizen tot het formaat van een kind, zonder af te doen aan de veiligheid. Die staat altijd voorop.’
Het blijft volgens Taverne belangrijk om kennis te integreren. ‘In het centrum voor minimaal invasieve chirurgie is er kruisbestuiving tussen de kinderhartchirurgen en de chirurgen die volwassen met een hartafwijking via kijkoperaties opereren.’