Het Erasmus MC wil als groot universitair medische centrum samen met partners het voortouw te nemen in duurzame gezondheidszorg. ‘Met de ondertekening van de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 streven we naar een reductie van de CO₂-uitstoot met 55% in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050. Het sleutelwoord is verminderen, verminderen, verminderen’, zegt programmamanager van een Duurzaam Erasmus MC Hans-Peter Schilte.
Niet alleen gas en elektriciteit
Als belangrijke stap in het terugdringen van emissies is nu de CO₂-uitstoot binnen de hele organisatie door onderzoeksbureau Metabolic in kaart gebracht. In de CO₂-voetafdrukken die de afgelopen vier jaar gepubliceerd zijn, werd alles meegenomen wat het Erasmus MC uitstoot via de schoorsteen (denk aan diesel en gas) en de emissies van inkoop van elektriciteit, verwarming en koeling. Maar een belangrijk onderdeel miste: de uitstoot van wat er ingekocht wordt aan goederen en diensten.
Dat is in het nieuwste voetafdruk-onderzoek wel meegenomen. Met nogal wat impact. De uitstoot van ingekochte goederen en diensten beslaat maar liefst 60 procent van onze hele CO₂-voetafdruk.
In het onderzoek is alles wat ingekocht wordt onderverdeeld in categorieën. Medicatie blijkt de grootste vervuiler, gevolgd door de inkoop van medische materialen (denk aan verbandmiddelen, spuiten en naalden) en materialen voor diagnostiek en laboratoria. De inkoop van protheses en implantaten en de bouw maken de top 5 van categorieën die het meest bijdragen aan de voetafdruk compleet.
Ketenverantwoordelijkheid
Volgens Schilte is met dit onderzoek een belangrijke stap gezet. ‘Fantastisch dat we nu inzicht hebben in het totale plaatje van onze voetafdruk inclusief de inkoopkant. De voorkant van de keten heeft flinke impact op de totale voetafdruk. Met dit onderzoek hebben we een stevige basis om met onze partners stappen te zetten om de uitstoot te verlagen.’
Door de inkoop-uitstoot mee te nemen in onderzoek, krijg je ketenverantwoordelijk, legt hij uit. ‘Samen met onze leveranciers, brancheorganisaties, universiteiten en regiopartners moeten we de stappen zetten. Wij worden op onze beurt weer door organisaties na ons in de keten, zoals zorgverzekeraars en banken, bevraagd wat wij doen om de klimaatdoelstellingen te halen.’
Aan de slag
De kracht van het onderzoek is volgens Schilte dat er nu energie gestoken kan worden in besparingen die echt zoden aan de dijk zetten. ‘We hebben inzichten en gegevens, waarmee we aan de juiste knoppen kunnen draaien om de CO₂-uitstoot terug te dringen. De meest impactvolle wijze van verduurzamen is verminderen. Ben je wel efficiënt met materialen? En is het echt nodig dat de patiënt vier keer naar het ziekenhuis komt, of is drie keer ook voldoende, met behoud van kwaliteit natuurlijk?’
Spanningsveld
Dat levert soms spannende vragen op, erkent hij. ‘Als toonaangevende instituut willen we in zorg en onderzoek vaak het nieuwste van het nieuwste. Maar hoe gaan we daarvanuit duurzaamheidsperspectief mee om? Daar moeten we het gesprek over blijven voeren.’
Meer weten
De CO2-voetafdruk van het Erasmus MC en het rapport staan op de website van een Duurzaam Erasmus MC.
