De klimaatcrisis is de grootste bedreiging van de volksgezondheid van deze eeuw. Infectieziekten veroorzaakt door zoönosen rukken op en tropische infectieziekten manifesteren zich door de opwarming van de aarde steeds vaker in het noorden van Europa. Tegelijkertijd is de zorgsector een grote vervuiler: zorginstellingen nemen ruim 7 procent van de Co2-uitstoot, 4 procent van de afvalberg en 13 procent van het grondstoffenverbruik voor hun rekening.
Dat moet veranderen, en snel. Green Deal 3.0 – de opvolger van versie 2.0 – is geschreven door de branche zelf. De Nederlandse Federatie van Universitaire ziekenhuizen (NFU) schreef eraan mee. De doelstellingen zijn in de huidige versie concreter dan ooit én zeer ambitieus. Zo mag in 2030 slechts 25 procent van de afvalstromen van zorginstellingen nog bestaan uit ongesorteerd afval. De rest moet allemaal gescheiden én hergebruikt worden.
Urgentie
Joke Boonstra tekent de overeenkomst namens de NFU. Ze vindt deelname aan de Green Deal 3.0 van groot belang. ‘De urgentie is groot en goede intenties zijn niet meer voldoende. Met deze nieuwe versie van de Green Deal maken verduurzaming van de gezondheidszorg een topprioriteit’ zegt ze.
De afspraken staan in de Green Deal gerangschikt onder 5 doelen.
1
De meest duurzame vorm van zorg is zorg die niet geleverd hoeft te worden. Daarom gaan de zorginstellingen zich inspannen voor gezondheidsbevordering en preventie. De hoop is dat mensen daardoor zo lang mogelijk fit en gezond blijven. Zorgprofessionals gaan hun patiënten vaker aanmoedigen een gezonde leefstijl aan te nemen, onder meer door gezonde voeding.
Het Erasmus MC heeft zich al gecommitteerd aan het project Gezonde Zorg Proef Je. Daarin spreken verschillende zorginstellingen met elkaar af dat het leeuwendeel van de voeding die wordt aangeboden aan medewerkers, patiënten en bezoekers, gezond en duurzaam is.
2
Maak medewerkers en patiënten bewust van de impact die de zorg heeft op het milieu. Het Erasmus MC is daarmee al begonnen met de vorming van green teams. Duurzame zorg wordt bovendien opgenomen in het curriculum van de opleiding Geneeskunde en in de lesstof van alle zorgopleidingen. Ook gaan zorgprofessionals het gesprek aan met patiënten.
Zo kan hen bijvoorbeeld worden uitgelegd dat een videoconsult vaak een prima alternatief is voor een bezoek aan de poli, terwijl het beter is voor het milieu. Ook wordt patiënten gevraagd om niet gebruikte medicijnen niet in de prullenbak te gooien, maar terug te brengen naar de apotheek.
3
Verminderen Co2 emissie van gebouwen, energie en vervoer. In 2030 moeten zorginstellingen 55 procent minder Co2 uitstoten ten opzicht van 2018. In 2050 moeten ze klimaatneutraal zijn. In 2026 moeten de instellingen al 30 procent minder Co2 uitstoten.
Het Erasmus MC gaat de vervoersbewegingen van alle medewerkers in kaart brengen en maakt een mobiliteitsplan voor duurzamer woon-werkverkeer. Energie wordt straks ingekocht met de eis aan de leverancier dat die duurzaam moet zijn en er worden stappen gezet om van het gas af te gaan.
4
50 procent minder gebruik van grondstoffen in 2030. In 2026 moet al minimaal 20 procent van alle medische hulpmiddelen herbruikbaar zijn. Dat vergt een inspanning van de afdeling Inkoop en van alle producenten van deze hulpmiddelen. Onze uroloog Bertil Blok doet al onderzoek naar herbruikbare urinekatheters.
5
Verminderen milieubelasting door medicijngebruik. Door medicijnen beter te doseren op maat van de patiënt en door bijvoorbeeld ongebruikte orale oncolytica terug te nemen en weer opnieuw uit te geven aan andere patiënten, kan milieubelasting worden verminderd. Op de afdeling Radiologie worden plaszakken uitgedeeld om te voorkomen dat contrastvloeistoffen via de urine van patiënten in het riool en het oppervlaktewater terecht komen.
Ook aan deze doelstelling kunnen patiënten een grote bijdrage leveren als zij zich bewust worden van de milieubelasting die medicijngebruik veroorzaakt. Hen zal onder meer op het hart worden gedrukt om niet gebruikte geneesmiddelen terug naar de apotheek brengen.
Ontdek hier zelf alle afspraken in de Green Deal 3.0.