Cortisol en overgewicht
Waarom worden sommige mensen zwaarder na een periode van stress en andere niet? Mariëtte Boon gaat met haar Erasmus MC Fellowship uitzoeken of de gevoeligheid voor het stresshormoon cortisol hier een rol in speelt.
‘Ik wil weten of die gevoeligheid invloed heeft op de werking van ons vetweefsel. Misschien kunnen we daarmee ook voorspellen hoe makkelijk iemand afvalt van een obesitasbehandeling’, zegt Boon. Daarnaast zal ze kijken of er etnische verschillen zijn in de gevoeligheid voor het stresshormoon cortisol.
Mariëtte Boon
De invloed van steroïden op de placenta
De placenta is het orgaan dat een ongeboren kindje verbindt met de moeder. Wanneer de placenta niet goed ontwikkelt, is de kans op complicaties zoals zwangerschapsvergiftiging of vroeggeboorte veel hoger. Tim Korevaar: ‘Het wordt vaak pas laat in de zwangerschap duidelijk dat de placenta niet goed functioneert. Behandeling of het voorkomen van complicaties is dan vaak niet meer mogelijk.’
‘Steroïden zijn een groep van zeer krachtige hormonen die op elk weefsel van het lichaam effecten hebben. Er is al onderzocht in cel- en dieronderzoeken dat steroïdhormonen invloed hebben op de ontwikkeling van de placenta. Ik ga nu de vertaling maken naar de mens’, zegt Korevaar. Hij gaat met een nieuwe techniek achttien steroïdhormonen meten in zwangere vrouwen en het verband met zwangerschapsvergiftiging en vroeggeboorte onderzoeken. ‘Als we erachter komen hoe deze complicaties ontstaan, zijn we ook weer een stapje dichter bij preventie en behandeling.’
Tim Korevaar
Stamcellen corrigeren
Chemotherapie is een effectieve en veelgebruikte strategie in kankerbestrijding. Maar de bijwerkingen zijn niet mals. Chemotherapie schaadt de snel delende cellen van het bloedsysteem. ‘Voor de patiënt is het belangrijk dat het bloedsysteem herstelt. Anders heb je kans op bloedingen, bloedarmoede en infecties of moet de chemotherapie vroegtijdig worden stopgezet’, zegt Els Mansell.
Mansell zal met haar fellowship zoeken naar manieren om het bloedsysteem hierin te ondersteunen: ‘We gaan kijken of we mogelijke schade aan stamcellen, die alle bloedcellen produceren, kunnen corrigeren. We richten ons hierbij op het beter maken van de mitochondriën, de kleine energiecentrales in de stamcellen.’
Els Mansell
Passende behandelkeuzes
In de zorg worden dagelijks een heleboel beslissingen genomen. Die zijn niet altijd gebaseerd op data van het individu, maar op de ervaringen van zorgverleners en richtlijnen. Robbert Wouters: ‘De richtlijnen houden maar beperkt rekening met de individuele behoeftes en behandeldoelen van de patiënt. De behandelkeuzes sluiten daardoor regelmatig onvoldoende aan bij de individuele patiënt, met als riscio over- of onderbehandeling.’
Met het fellowship onderzoekt Wouters hoe dat anders kan. ‘Ik presenteer een nieuwe benadering voor data-ondersteunde en patiëntgerichte zorg, met een focus op geïndividualiseerde behandel- en verbeterdoelen. Hiermee kunnen we zorg bieden die het best aansluit bij de behoeftes en doelen van de patiënt. Bovendien voorkomen we zo ineffectieve of te dure behandelingen.’
Robbert Wouters
Erasmusarts
Suzanne Peeters en Gijs Elshout kregen een gezamenlijk onderwijsfellowship voor hun inzet voor het nieuwe curriculum van het Erasmus MC: Erasmusarts 2030. Met Erasmusarts 2030 introduceert Erasmus MC een geneeskundeopleiding die klaar is voor de toekomst. Sleijfer: ‘De inhoud van het curriculum is aangepast. Er is meer nadruk op een brede academische vorming, meer maatschappelijke betrokkenheid van de studenten, die zich ook buiten de muren van de gezondheidszorg bevinden, en het ontwikkelen van mensen die beter kunnen inschatten welke technologie we kunnen gebruiken om de zorg te verbeteren.’
Peeters en Elshout hebben hebben zich volgens Sleijfer met tomeloze energie ingezet voor Erasmusarts 2030. Sleijfer: ‘Ze hebben gezorgd voor een mooi curriculum en een flitsende start, niet met zijn tweëen natuurlijk, maar met een heel team. En hoewel we pas net zijn begonnen, zijn we daar nu al erg trots op. We kijken met veel vertrouwen naar de toekomst van de zorg, die met name door de aankomende studenten vormgegeven zal worden.’
Suzanne Peeters (l) en Gijs Elshout (r), met in het midden Stefan Sleijfer.
