Vice-voorzitter van de Raad van Bestuur Joke Boonstra, introduceerde het thema: ‘Dit jaar gaat Lof over de spreekkamer van de toekomst. De momenten in de spreekkamer blijven ons bij. Omdat ze emoties met zich meebrengen, als hoop, onzekerheid, vreugde of verdriet. Het is een bijzondere plek.’
De geheimen van DNA ontrafeld
Hoogleraar Tjitske Kleefstra, hoofd van de afdeling Klinische Genetica van het Erasmus MC, besprak de rol van DNA in de spreekkamer, bijvoorbeeld bij zeldzame ziekten of borstkanker. ‘De technologie op het gebied van genen is ontzettend snel gegaan. We detecteren ziekten steeds vroeger en stellen steeds sneller diagnoses. Daarbij ontstaan er ook meer mogelijkheden op het gebied preventie’, zei Kleefstra in haar lezing.
Er is krapte in de zorg, sluit Kleefstra af. ‘We maken bijvoorbeeld al steeds meer gebruik van virtuele assistentie in de spreekkamer. Maar ik ben ervan overtuigd, dat over tien jaar, wanneer we u zouden moeten vertellen dat u drager bent van een ernstige genetische ziekte, of zwanger bent van een kind met een ernstige genetische aandoening, dat we die gesprekken mens op mens zullen blijven voeren.’
Spreker Tjitske Kleefstra.
Mens en technologie in de spreekkamer
Hoogleraar Physical Ergonomics aan de TU Delft Richard Goossens ging in op de verschillende innovaties die we in de spreekkamer mogen verwachten de komende jaren. Hij waarschuwde voor uitvinders die met oogkleppen op proberen te innoveren, zonder rekening te houden met de complexiteit van de zorg. Hoe moet het dan wél? ‘Het is beter om samen te werken, dus dat doen we nu vanuit de TU Delft met het Erasmus MC en de Erasmus Universiteit Rotterdam in de Convergence.’
Goossens onderzoekt binnen het Convergence-project Consultation Room 2030 hoe we de rol van de spreekkamer steeds kleiner kunnen maken. Door effectief en meer in de eigen leefomgeving te behandelen, en ziekten te voorkomen of vroeger te diagnosticeren. En dat alles met oog voor de menselijke maat. Want, zegt Goossens: ‘Het gaat ook om een klopje op de schouder, het geven van een hug. Of, om nachtburgermeester Jules Deelders te quoten: ‘De omgeving van de mens is de medemens.’’
Spreker Richard Goossens.
De perfecte storm
Erasmus Universiteit Rotterdam-hoogleraar Transitiekunde Jan Rotmans vertelde over de turbulente storm waar de zorg zich momenteel in bevindt. ‘Wat cijfers’, zei Rotmans: ‘Over 20 jaar, telt Nederland 4,7 miljoen 65-plussers. Meer dan de helft van de 75-plussers heeft over 20 jaar meer dan 1 chronische ziekte. En 1 op de 3 mensen moet over 20 jaar in de zorg werken. We komen dan waarschijnlijk 500.000 mensen te kort.’
Het roer moet dus om, volgens Rotmans. Er is een transitie nodig, een fundamentele omslag in denken, doen en organiseren. Van genezing naar preventie, van hulpverlening naar ondersteuning en van concurrentie naar samenwerking. Rotmans: ‘Het mooie is: er vindt al jaren een stille revolutie plaats. Er zijn tienduizenden mensen in de zorg die roepen: dit moet anders!’ Maar volgens Rotmans is de revolutie is nog te beschaafd, het mag wel iets meer schuren: ‘Ga nou op je bek, probeer het, maar doe iets, blijf niet staan kijken.’
Spreker Jan Rotmans.
Onderzoek is essentieel
Voorzitter van de Raad van Bestuur en decaan Stefan Sleijfer maakte op Lof der Geneeskunst tot slot de Erasmus MC Fellows en winnaars van de Young Investigator Grants bekend. Want: ‘Onderzoek is essentieel voor de toekomst van de Nederlandse zorg.’
Lof der Geneeskunst Livestream
Lof der Geneeskunst is de jaarlijkse gratis publiekslezing van het Erasmus MC. Een cadeautje aan de stad Rotterdam. Drie wetenschappers vertellen er over hun onderzoek. De lezingen worden afgewisseld met muziek-, dans-, en circusoptredens van studenten van Codarts Rotterdam. Heeft u Lof gemist dit jaar? Kijk dan de livestream terug. Sleijfer: ‘We kijken terug op een inspirerende middag en zien u graag ook volgend jaar op Lof der Geneeskunst, op vrijdagmiddag 3 oktober. Tot Lof!’
