Bierma-Zeinstra en Oei ontvangen de subsidie samen met hoogleraar klinische biomechanica Jaap Harlaar van de TU Delft, die sinds 1 juni ook verbonden is aan de afdeling Orthopedie van het Erasmus MC.
Fase een van het samenwerkingsproject behelst de bouw van een bewegingslaboratorium met daarbij een röntgenapparaat. ‘Dit wordt een bijzondere techniek die nog niet in Nederland beschikbaar is’, belooft Oei. ‘Met innovatieve technieken gaan we in beeld brengen hoe krachten op het gewricht inwerken tijdens het bewegen. We doen dat met een lage dosis röntgenstraling die de knie van twee kanten in beeld brengt. Met een speciale techniek kunnen we over die bewegende beelden een MRI-scan van de knie leggen, zodat we een gedetailleerd, 3-dimensionaal bewegend beeld krijgen van het gewricht. Een fluoroscopie, heet zo’n beeld.’
Op de beelden moet te zien zijn welke krachten er inwerken op het kraakbeen. Bierma-Zeinstra: ‘Hoe trekken pezen en spieren aan het gewricht, welke invloed heeft de meniscus? Plus, zijn er krachten te ontdekken die een negatieve invloed hebben op het kraakbeen? En als dat zo is: zijn er therapieën te bedenken die dat proces positief beïnvloeden? Denk bijvoorbeeld aan oefentherapie, of bepaalde braces.’
Artrose
In Nederland hebben ongeveer 700.000 mensen last van knie-artrose. Die kan worden veroorzaakt door knietrauma, overgewicht, overbelasting door werk of sport, standsafwijkingen, erfelijkheid, ontstekingen, maar ook door een combinatie daarvan. Door een aantal van deze factoren kan de biomechanica van een gewricht veranderen en het artroseproces negatief beïnvloeden. Door al in een vroeg stadium vast te stellen of een afwijkende biomechanica van invloed is bij de patiënt, hopen radioloog Edwin Oei en hoogleraar huisartsgeneeskunde Sita Bierma-Zeinstra te kunnen bepalen of er behandelingen aangrijpend op de biomechanica, specifiek voor elke patiënt, mogelijk zijn om verergering van de artrose te voorkomen.
Fase twee
Fase twee van de studie behelst een onderzoek onder zestig patiënten met beginnende artroseklachten. ‘Deze mensen hebben nog maar kort pijn en op röntgenfoto’s is nog niet veel artrose te zien. We laten deze mensen, voorzien van allerlei sensoren, lopen op een loopband, en doen daarbij alle eerder genoemde beeldvorming en krachtmetingen. Dus met hoeveel kracht komen ze neer op de loopband waarop ze lopen. Wat gebeurt er als ze springen, als ze gaan zitten en opstaan?’
Als alle beelden van de proefpersonen zijn geanalyseerd, kunnen de onderzoekers de negatieve krachten die de artrose mogelijk verergeren in kaart brengen voor elke patiënt.
‘Na twee jaar gaan we vervolgens opnieuw metingen doen om te controleren of de bevindingen juist zijn geweest, door na te gaan of juist daar waar in het gewricht de negatieve krachten aangrijpen het gewricht achteruit is gegaan. Ondertussen maken we computermodellen waarmee we kunnen nagaan hoe bepaalde behandelingen deze negatieve krachten zouden kunnen tegengaan. Na twee jaar kunnen we veelbelovende behandelingen gaan testen op de patiënten bij wie deze negatieve krachten aanwezig zijn.’
Uniek
Het Erasmus MC is uniek in zijn aanpak van artrose. ‘Nergens in de wereld wordt in een medisch centrum door zoveel disciplines intensief samengewerkt om alle processen die gepaard gaan met artrose, te ontrafelen’, zegt Bierma-Zeinstra. ‘Huisartsgeneeskunde, orthopedie, radiologie, interne geneeskunde, epidemiologie, reumatologie, revalidatie ze werken allemaal samen in verschillende onderzoeksprojecten.’
Oei vult aan: ‘Ook de TU Delft is erbij betrokken. Niet voor niets gaan bij de convergentie tussen Erasmus MC en Erasmus MC drie projecten over artrose. Wij zijn al gewend om in gezamenlijkheid en vanuit ieders specialisme naar de aandoening te kijken en samen diagnostiek of therapie te ontwikkelen.’
Voor wie op de hoogte wil blijven van alle lopende onderzoeken op het gebied van artrose is het Erasmus MC het initiatief Artrose Gezond gestart. Kijk HIER voor meer informatie.