De kosten in de MS-zorg zijn de laatste jaren enorm gestegen. Elk nieuw middel dat op de markt komt is duurder, maar lang niet altijd effectiever. Nederlandse ziekenhuizen kunnen miljoenen euro’s besparen door de juiste medicatie te kiezen. Dat schrijven neurologen van het Erasmus MC in samenwerking met gezondheidseconomen in wetenschappelijk tijdschrift Multiple Sclerosis and Related Disorders.
Ze ontwikkelden een computermodel waarmee artsen MS-behandelingen met elkaar kunnen vergelijken. Ze namen drie veel gebruikte vergelijkbare MS-middelen met eenzelfde indicatie onder de loep. Wat blijkt: het goedkoopste medicijn lijkt ook het meest effectief. ‘Maar artsen kiezen niet altijd voor dit specifieke middel, omdat zij zich niet altijd bewust zijn van de kosten’, vertelt neuroloog Joost Smolders van het ErasMS centrum van het Erasmus MC.
Passende behandeling
Het medicijn ponesimod komt als beste uit het model. Dit middel gaat terugval door MS tegen. Het model vergelijkt middelen van verschillende fabrikanten. Smolders: ‘Ons model schat dat we 50.000 euro per patiënt kunnen besparen als we de voorkeur geven aan ponesimod. Als je bedenkt dat 1 op de 750 mensen MS krijgt, kan dit veel zorgkosten besparen.’
Smolders: ‘Door het model kan ik kiezen voor een goedkoper medicijn, zonder dat ik bang hoef te zijn dat ik mijn patiënten geen goede zorg geef. Want dat blijft het uitgangspunt: de meest passende behandeling voor iedere patiënt.’
Pleidooi
Volgens Smolders maakt het model keuzes rond MS-behandelingen duurzamer en toekomstbestendiger. Het vergelijkt de kosten en baten van verschillende middelen in plaats van levenslang gebruik van één middel. Het houdt rekening met veel variabelen, zoals terugval, invaliditeit en verlies van arbeidsinkomsten. ‘Hierdoor kunnen we slimmere keuzes maken. Ook bij nieuwe middelen die op de markt komen.’
Smolders en zijn collega’s pleiten voor meer bewustzijn over kosten bij artsen. De behandelkeuze tussen vergelijkbare middelen maken dokters nu vaak op basis van praktische overwegingen en persoonlijke voorkeuren. ‘Is er sprake van een gezinsplanning? Wil iemand pillen of spuiten? Kosten zijn niet leidend, maar zouden wel in overweging genomen moeten worden indien andere factoren niet verschillend zijn.’
Nationale richtlijn
De artsen zijn ervan overtuigd dat die overweging ook bijdraagt aan het welzijn van patiënten. ‘Door het voorschrijven van het meest doelmatige middel maken we goede MS-zorg voor meer mensen met MS beschikbaar. Het is voor de hele MS-community een uitkomst als je hen een beter en goedkoper alternatief kunt bieden’, aldus Smolders.
Verheugd zijn de neurologen dat hun model wordt opgenomen in de nationale richtlijn van hun beroepsgroep en van de Federatie van Medisch Specialisten. Het is de eerste nationale richtlijn die rekening houdt met doelmatigheid, volgens Smolders. ‘Op die manier bereiken de resultaten van ons onderzoek binnenkort iedere behandelaar en toekomstig persoon met MS.’
Over multiple scelorose (MS)
- 1 op de 750 Nederlanders krijgt MS.
- De gemiddelde leeftijd waarop mensen de diagnose MS krijgen is 29 jaar.
- Ponesimod is één van de vele middelen die terugval bij patiënten tegengaat. Het is een zogeheten sfingosine-1-fosfaatreceptor-modulator.
- Ponesimod zorgt ervoor dat witte bloedcellen in de lymfeklieren blijven zitten en minder goed door het lichaam bewegen. Zo worden ontstekingsaanvallen in de hersenen voorkomen. Deze therapie wordt gebruikt bij aanvalsgewijze MS. Dat is de meest voorkomende vorm van MS die 80-90% van de patiënten treft.
- In Nederland schrijven artsen jaarlijks 200 miljoen euro voor aan MS-medicatie. In het Erasmus MC is dat zo’n 2 miljoen euro per jaar.
