Het doel van de Kenniswerkplaats Sociale Verloskunde is om de kennis en ervaring te delen die het Erasmus MC, de gemeente Rotterdam en de Hogeschool Rotterdam de afgelopen jaren samen hebben opgedaan.
Waar hun wieg staat
Steegers zet het thema kansrijke, goede en gezonde start voor alle kinderen, waarbij het niet uitmaakt waar hun wieg staat al twintig jaar op de agenda. Dat begon in Rotterdam en zal zich de komende tijd steeds meer uitbreiden naar de rest van Nederland. Steegers is ook kwartiermaker van het programma Klaar voor een Kind in Rotterdam.
‘We willen niet alleen de Rotterdamse gezinnen helpen om kansrijk te starten, maar ook elders in Nederland dienen als ‘good practice’ en inspiratie. We zouden op de langere termijn, als we er financiering voor kunnen krijgen, een spreekuur voor gemeenten willen houden, een vraagbaak zijn voor de rest van Nederland. Zodat gemeenten kunnen inbellen om ons te bevragen: hoe doe je dat nou?’
Babysterfte en kansenongelijkheid
De samenwerkende partijen van de Kenniswerkplaats willen zwangeren en hun baby’s een goede start en gelijke kansen bieden, waar ze ook wonen en in wat voor omstandigheden ze opgroeien. Een goede start en gelijke kansen zijn niet vanzelfsprekend.
Een van de aanleidingen voor Kansrijke start was de hoge babysterfte in Rotterdam die vaak samenhangt met sociale en financiële problemen en kansenongelijkheid. ‘Bij gezinnen die in armoede leven, komt veel meer babysterfte, vroeggeboorte en een laag geboortegewicht voor. In wijken als Charlois zag je zelfs dat de babysterfte vier keer zo hoog was als het landelijk gemiddelde,’ aldus Steegers.
‘Vroeger was ik een middag aan het bellen om hulp te regelen als een zwangere schulden had of als ze rookte’
De gynaecoloog ziet veel zwangeren op zijn spreekuur en vraagt ze ook naar hun sociale situatie. ‘Vroeger was ik een middag aan het bellen om te kijken waar ik hulp kon regelen als een zwangere schulden had of als ze rookte. Nu hebben we met de gemeente zorgpaden gemaakt en kan ik iemand direct naar het loket schuldhulpverlening sturen, of een training om te stoppen met roken. Als academisch specialist, als onderzoeksgroep, moet je uit je wetenschappelijke ivoren toren naar de gemeente toe, naar het stadhuis. Dat creëren van een medisch en sociaal netwerk is echt een expertise die je moet ontwikkelen. Dat zijn we nog niet zo gewend in de medische wereld. Maar je moet hoe dan ook naar buiten. En het blijkt te helpen. Dat geeft vertrouwen; je kunt daarin echt het verschil maken.’
Gezond zwanger worden
Naast de sociale verantwoordelijkheid om zwangeren te verwijzen naar de mogelijkheden om professionele hulp te krijgen, wil de gynaecoloog kennis delen vanuit het oogpunt van preventie. ‘Als academische organisatie zijn we goed in het genereren van nieuwe kennis. Het is waardevol om al die kennis uit te kunnen leggen aan de mensen in alle wijken, zodat zij er ook wat aan hebben.’
Steegers publiceerde samen met verpleegkundige en socioloog Anjo Geluk het boek Gezond zwanger worden. Dit jaar komt een nieuwe editie uit. ‘We doen bij het Erasmus MC al veel aan preconceptie-voorlichting en -zorg, ofwel gezond zwanger worden. Dit thema is ook onderdeel van het programma Kansrijke Start.’
In 2024 organiseert Kansrijke Start een landelijke themaweek over gezond zwanger worden. De kern van de campagne is dat elke zorgverlener die een jonge vrouw ziet, de vraag stelt: wil je het komende jaar zwanger worden? Als het antwoord ja is, kun je iemand toeleiden naar de goede informatie en zorg.’ De Wegwijzer voor professionals biedt informatie over de verschillende handelingsopties bij ja, nee of weet ik nog niet.
Komende kabinetsperiode
Volgens Steegers is de samenwerking tussen de medische wereld, de gemeente en het onderwijs een soort vliegwiel. ‘Van het één komt het ander. Het is wel spannend hoe het de komende kabinetsperiode verder zal gaan, maar ik hoop op begrip en kansen. Niemand kan tegen het verbeteren van de omstandigheden van pasgeboren kinderen zijn. Mijn wens voor de toekomst is dat we met elkaar keihard blijven werken aan allerlei manieren om het medische domein te laten samenwerken met het sociale domein en het onderwijs om toekomstige generaties weer betere kansen te geven.’
