In de cardiologie is traditioneel veel aandacht voor de linkerkant van het hart, dat bloed door het lichaam pompt. Maar ook de rechterzijde van het hart, dat bloed door de longen pompt, kan problemen geven. Daar is minder aandacht voor, ziet hartfalenspecialist Kadir Caliskan. ‘Wij noemen de rechterkamer weleens de “vergeten kamer”. Terwijl ongeveer één op de vijf hartfalenpatiënten rechterhartfalen heeft, meestal in combinatie met linkerhartfalen.’ Rechterhartfalen is slecht te behandelen: patiënten houden vocht vast, andere organen gaan ook falen en patiënten hebben een groot risico op overlijden.
Caliskan leidt een team dat een steunhart ontwikkelt voor de rechterkamer. Een steunhart is een pomp die in het lichaam wordt geplaatst en de functie van de hartkamer overneemt. Voor linkerhartfalen bestaat zo’n steunhart, ofwel LVAD, al jaren maar voor rechterhartfalen is nog niks beschikbaar.
Geen batterij nodig
Het bijzondere aan het steunhart waar Caliskan en zijn team sinds 2018 aan werken is dat het geen batterij nodig heeft. Het steunhart drijft zichzelf aan, een beetje zoals een windmolen. ‘We leiden een deel van de bloedcirculatie van de linkerkamer om via een soort turbine. Die zorgt voor de aandrijving van de pomp die de functie van de rechterkamer overneemt. Daardoor heeft ons steunhart geen externe batterij nodig, zoals de LVAD wel heeft’, legt Caliskan uit. Met ingenieurs van de Koç University in Istanbul en collega’s uit Ierland ontwikkelde hij het prototype.
Het team kreeg recent een Europese subsidie van 2,5 miljoen euro om het prototype uit te testen bij proefdieren en klaar te stomen voor gebruik bij mensen. Ze zullen het steunhart eerst implanteren bij schapen. ‘We gaan uitzoeken hoe we het steunhart beste kunnen aansluiten op de circulatie en of het de rechterkamer voldoende ondersteunt’, legt Caliskan uit. Ook onderzoeken ze het effect van de pomp op het bloed, om uit te sluiten dat het steunhart leidt tot bloedafbraak of stolling.
Optimistisch, maar realistisch
Caliskan is optimistisch, maar realistisch over de weg die het team nog af te leggen heeft. ‘Ons prototype is relatief simpel en simpele dingen hebben meer kans van slagen. Maar we hebben nog veel stappen te zetten voordat we echt patiënten kunnen helpen.’
Als alles goed gaat, hoopt het team het steunhart in 2030 in studieverband bij patiënten met rechterhartfalen te kunnen testen.
Technisch umc
De zorgvraag stijgt, terwijl de arbeidsmarkt steeds krapper wordt. Daarom is het nodig om steeds meer te innoveren in de zorg. Als technisch universitair medisch centrum ontwikkelt en implementeert het Erasmus MC samen met universiteiten en bedrijven innovatieve technologieën. Zoals beschreven in Koers28, de strategie van het Erasmus MC.
