In de cursus Art & Genomics leren studenten over het nut en de noodzaak van kunst en design als gespreksmiddel en hoe ze dit zelf kunnen gebruiken. De cursus is een initiatief van promovendi in de genetica Diewertje Houtman en Boy Vijlbrief en ontwerpers Bertrand Burgers en Mirte de Wit.
Wetenschap en genetica blijven vaak te theoretisch en abstract, vinden Burgers en De Wit. Dit komt de dialoog met het publiek volgens hen niet ten goede. Zonde, want ontwikkelingen in de genetica kunnen grote maatschappelijke gevolgen hebben. Denk maar aan commerciële DNA-test en het aanpassen van DNA met de CRISPR-Cas technologie. Iedereen moet de ruimte krijgen om hierover mee te praten en een mening te vormen, vinden de ontwerpers. Dit kan volgens hen door de vaak complexe thema’s tastbaar en invoelbaar te maken.
Baby Builder
Een goed voorbeeld daarvan is de Baby Builder: een interactieve installatie waarin mensen voor de keuze worden gesteld om het DNA van hun fictieve baby aan te passen. Denk aan het voorkomen van ziektes, het verhogen van de intelligentie of het extra empathisch maken van het kind. Burgers ontwikkelde de Baby Builder en zocht daarbij de samenwerking met Houtman. De Baby Builder was te zien op de Dutch Design Week en in Museum de Fundatie.
Houtman: ‘De Baby Builder werkt heel goed als gespreksstarter. Bezoekers stellen elkaar al heel snel vragen over de keuzes die ze maken, en of ze dat in de echte wereld ook zouden doen. Er komen waardevolle discussies tot stand, die je zonder zo’n installatie moeilijk bereikt.’
Eerder gingen Nederlanders al met elkaar in gesprek over het aanpassen van embryo-DNA tijdens het project de DNA-dialoog.
Uit comfortzone
De cursus Art & Genomics draait vooral om het designproces en de samenwerking tussen studenten en disciplines. Het ontwerp is niet het belangrijkste einddoel. De cursus staat open voor studenten met verschillende achtergronden, waardoor iedereen uit hun comfortzone wordt gehaald. Vijlbrief: ‘Wetenschappelijk onderwijs wordt vaak gevoed door empirisch bewijs en rationaliteit. Art & Genomics wordt juist sterk gevoed door dat wat resoneert met de maatschappij, zoals emotie, creativiteit en aantrekkingskracht.’
De cursus Art & Genomics draait vooral om het designproces en samenwerking.
De cursus Art & Genomics past binnen een verschuiving in het communiceren over wetenschap, stellen de initiatiefnemers. Houtman: ‘Wetenschapscommunicatie werd in eerste instantie vaak ingezet om het publiek te informeren over wetenschap, in de hoop dat scepticisme zou verminderen. Tegenwoordig wordt steeds vaker erkend dat het publiek ook belangrijke kennis bezit, en laten wetenschappers zich ook steeds vaker informeren door het publiek. De wetenschappers van de toekomst zijn met deze cursus in staat om niet alleen informatie te zenden, maar ook om een gesprek op gang te brengen met een breed publiek.’
