Erasmus MC

Realtime meekijken in de gemoedstoestand van jongeren

Door de corona-crisis hebben jongeren meer stress. Onderzoekers kunnen met een app realtime meekijken in hun gemoedstoestand. Om zo nodig op tijd hulp te kunnen bieden.

Deel
0 likes
Leestijd 4 min

Een steuntje in de rug voor thuis zittende jongeren tijdens de coronacrisis, dat is het doel van Grow It! Zes weken spelen jongeren de game, die beschikbaar is als app. Spelenderwijs krijgen ze manieren aangereikt om beter om te gaan met stress. En zo psychologische problemen te voorkomen.

Gevoelig

De app, die is ontwikkeld door kinder- en jeugdpsychiater Manon Hillegers, samen met Jeroen Legerstee (GZ-psycholoog) en Loes Keijsers (ontwikkelingspsycholoog en opvoeddeskundige), moet de jongeren in de lastige tijd van lockdown ondersteuning bieden. Tijdens de coronacrisis zijn jongeren gevoelig voor psychologische problemen, zoals angst, depressie en eenzaamheid, zeker bij toenemende stress. De onderzoekers hopen daarnaast inzicht te krijgen in hoe het met jongeren gaat en of de deelnemers zich beter gaan voelen. Hillegers: “Wat het uniek maakt, is dat we niet alleen maar meten. We kijken ook of de game helpt, of de jongeren daadwerkelijk minder last krijgen van stress.”

Challenges

Jongeren krijgen via school een uitnodiging de game mee te spelen. Ze kunnen de app downloaden op hun telefoon, kiezen een naam van een dier als nickname, komen in een team en spelen mee. Elke dag ontvangen ze op vijf willekeurige momenten een korte vragenlijst met vragen over hun slaap, beweging, emoties, copingstrategieën, sociaal gedrag, eenzaamheid en stress. Ook doen ze mee aan opdrachten, zogeheten challenges. Bijvoorbeeld: bak of kook iets lekkers voor je buren, vertel je vriendin wat je leuk aan haar vindt of maak een foto van een levende kip. De opdrachten helpen de jongeren gevoelens te delen of een activiteit te ontplooien. De app werkt tegelijkertijd als een soort dagboek. Deze dagboekmethode is een betrouwbare manier van meten en heet ook wel Experience Sampling Method (ESM).

Mobiele telefoon

Hillegers denkt dat jongeren op een laagdrempelige manier, via hun mobiele telefoon, het beste bereikt kunnen worden. “Het is voor jongeren nu een heel lastige tijd. De normale structuur ontbreekt. Niet iedereen heeft thuis een laptop om schoolwerk op te doen. En juist contact met de peergroup, de leeftijdgenoten, is voor jongeren heel belangrijk. Dat kan nu niet. Ook kennen we allemaal de berichten in de media over kinderen die helemaal buiten beeld zijn geraakt.”

Jongeren doen anoniem mee

Nickname

Jongeren doen anoniem mee en kennen hun teamgenoten alleen via hun nickname, bijvoorbeeld adorable alpaca, lucky crocodile of romantic iguana. Elk team kan met de challenges punten verdienen en zo een boom laten groeien. Ook zijn er virtuele cadeautjes om de boom mee te versieren. Hoe groter en mooier de boom, hoe beter je team scoort. Een competitief element dat volgens Hillegers erg werd gewaardeerd door de jongeren die de app testten. “De jongeren kunnen elkaar motiveren met stickers. Zo hebben ze wel contact, maar voorkomen we dat ze elkaar onaardige berichten sturen.”

Foto: Levien Willemse

Omgebouwd

De app was al bijna klaar om voor een andere doelgroep te gebruiken en is snel omgebouwd om hem geschikt te maken voor jongeren in coronatijd. Allerlei mensen werkten mee om dit voor elkaar te krijgen, vaak in hun vrije tijd. Van NWO kwam in een paar dagen tijd subsidie binnen nadat Hillegers en haar team in één weekend de aanvraag schreven. De Stichting Vrienden van het Sophia had al eerder meegefinancierd, de gemeente Rotterdam stelde ook een innovatiesubsidie beschikbaar. Onderzoekers legden hun eigen onderzoek tijdelijk aan de kant om mee te werken aan dit project.
“Zonder al die mensen hadden we dit niet zo snel kunnen realiseren”, aldus Hillegers. “We hebben een heel toegewijd team. Er is veel positieve energie. Zo staat er al een groep studenten klaar om straks de telefonische hulplijn te bemannen.”
Ook toestemming van de medisch ethische commissie kwam versneld. Het traject om de app privacybestendig te maken, was al doorlopen.

Gemeente Rotterdam

“We werken nauw samen met de Gemeente Rotterdam en met FOKOR, de koepelorganisatie van voortgezet onderwijs in de regio”, meldt Hillegers. “Daar kwamen signalen dat veel jongeren nu geïsoleerd zijn, dat ze onder druk staan. We trekken samen op om hier wat aan te doen.”

Cognitieve therapie

De vragenlijsten en opdrachten zijn zorgvuldig ontwikkeld in de afgelopen jaren. Hillegers was hier met collega Loes Keijsers van Tilburg University al vanaf 2013 mee bezig. “Het zijn challenges gebaseerd op de cognitieve gedragstherapie. De opdrachten zijn gericht op activatie, steun zoeken en emoties delen. Eigenlijk heel algemeen en dus voor verschillende doelgroepen toepasbaar.”

Data

De onderzoekers hebben met de gegevens van de vragenlijsten een soort thermometer in handen die inzicht geeft in hoe het gaat met de jongeren in de regio Rijnmond. Het is de bedoeling een wekelijkse rapportage te publiceren en te delen met relevante partijen, zoals de gemeente Rotterdam. Met dit real time inzicht in de situatie en gemoedstoestand van de jongeren kan zo nodig actie worden ondernomen. De app wordt in etappes gelanceerd, waarbij telkens scholen aanhaken. Jongeren kunnen zich ook zelf hier aanmelden
Voor jongeren die extra hulp kunnen gebruiken staat op de website informatie van instanties, zoals de Kindertelefoon en het Rotterdamse Helpff.

Wie werken er mee?

Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis, De Stichting Vrienden van het Sophia, Gemeente Rotterdam, Generation R, Tilburg University, IJsfontein

 

Lees ook