Beter begin baby’s

Als een vrouw veel groente, fruit, vis en plantaardige olie eet tijdens de zwangerschap, zal het kindje in haar buik beter groeien en maakt ze zelf minder kans op een hoge bloeddruk. Baby’s die in het eerste halfjaar na de geboorte alleen borstvoeding krijgen, hebben tijdens de eerste zes maanden minder infecties dan kinderen die deze niet ontvangen.

Dit zijn twee onderzoeksresultaten van Generation R. Het gaat om een willekeurige greep uit een lange, indrukwekkende lijst die is opgebouwd sinds 2002. Generation R, een programma van het Erasmus MC, onderzoekt de groei, ontwikkeling en gezondheid van 10.000 opgroeiende kinderen in Rotterdam. Vanuit de Maasstad is onlangs het initiatief genomen tot een nog véél grotere studie. Uiteindelijk moeten de gegevens van maar liefst 400.000 kinderen en hun ouders samenkomen in een database: een ware schatkamer voor onderzoekers.

Bundeling gegevens van 400.000 kinderen en hun ouders

Positief

Prof. dr. Vincent Jaddoe, directeur Generation R, deed met collega’s de aanvraag bij Horizon2020, een programma van de Europese Unie. Ondanks de heftige competitie van andere aanvragers was de reactie positief, dus kon LifeCycle beginnen.

“We richten ons vooral op invloeden vroeg in het leven op de latere gezondheid”, zegt de kinderarts-epidemioloog. “Daarbij beginnen we al vóór de verwekking van kind. Wat is bijvoorbeeld de leefstijl van de mensen met de kinderwens? Verder kijken we tijdens de zwangerschap en in de eerste levensjaren van het kind naar factoren die groei, ontwikkeling en gezondheid van kinderen en volwassen beïnvloeden. Voorbeelden? Heeft de voeding van de moeder gedurende de zwangerschap positieve of negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van het hart, het immuunsysteem en de hersenontwikkeling? En als de invloed nadelig is, leidt dit dan tot een hoger risico op hart- en vaatziekten, astma en leerachterstanden?”

Nieuw en grootschalig

Binnen het nieuwe, grootschalige onderzoek worden de data van Generation R en soortgelijke programma’s gebundeld. Jaddoe, tevens projectcoördinator van LifeCycle: “Het onderzoek wordt verricht door achttien universiteiten in Europa en Australië. De meeste hebben al een eigen groep van zwangeren en kinderen bij wie ze gegevens verzamelen en waarnaar ze onderzoek doen. Met LifeCycle willen we een ‘Child Cohort Network’ voor de Europese Unie opzetten waarin de gegevens van verschillende cohorten worden geharmoniseerd en aan elkaar gekoppeld. Uiteindelijk zijn dan de data toegankelijk voor verschillende onderzoekers. Vanuit Duitsland kan men bijvoorbeeld Rotterdamse gegevens bekijken en vergelijken met eigen onderzoek. Of die eraan toevoegen.”

Bevorderen en tegengaan

Jaddoe vervolgt: “Met LifeCycle ontstaat in Europa een toegankelijk netwerk van geboortecohorten. Onderzoekers in het Erasmus MC die zijn gericht op een gezonde start van kinderen, kunnen straks de eigen Generation R en Generation R Next-studies versterken. (Generation R Next is het onlangs begonnen ‘broertje’ van Generation R; dit onderzoek begint al bij toekomstige ouders, het liefst voor de zwangerschap, red.). Uiteindelijk moeten de onderzoeksresultaten nieuwe preventieve strategieën opleveren. Als je weet wat wel en niet positief is voor de groei, ontwikkeling en gezondheid, kun je het ene bevorderen en het andere tegengaan.”

Team

Het Generation R-team van het Erasmus MC coördineert LifeCycle.
Het team bestaat uit prof. dr. Vincent Jaddoe (projectcoördinator), Sylvie van de Assem (projectmanager), dr. Liesbeth Duijts (kinderarts-longziekten), dr. Janine Felix (epigenetisch epidemioloog), dr. Hanan El Marroun (neurowetenschapper) en Florianne Vehmeijer (epidemioloog).
Het team is verantwoordelijk voor de planning en uitvoering. Behalve het algemene management leiden de teamleden het werk op het vlak van ethische, juridische en sociale zaken, én het onderzoek naar de vroege oorzaken van onder andere astma en de onderliggende epigenetische mechanismen.