Toen Geeske zelf geneeskunde studeerde aan het Erasmus MC, waren vrijwel alle docenten man, wit en van middelbare leeftijd. Vrouwen stonden nauwelijks voor de collegezaal, laat staan homoseksuele vrouwen, transmannen of non-binaire docenten. Ook docenten met een niet-westerse migratieachtergrond waren met een lantaarntje te zoeken.
Is dat erg? Ja, vindt Geeske. Sommige geneeskundestudenten vinden het anno 2023 nog steeds moeilijk om uit de kast te komen. En ook studenten met niet-Nederlandse wortels hebben soms moeite om aansluiting te vinden bij hun docenten. ‘Je draagt als docent bij aan iemands groei. Goed onderwijs begint met rolmodellen waaraan studenten zich kunnen spiegelen en optrekken. Meer diversiteit in het korps van docenten is dus essentieel.’
Taskforce Diversiteit en Inclusie
Geeske van Woerden maakt deel uit van de Taskforce Diversiteit en Inclusie in het Erasmus MC. Ze leidt de werkgroep Gender en Seksualiteit, waarin een dertigtal ambassadeurs meedenkt over hoe de LGBTQIA+-community in het Erasmus MC gestalte kan krijgen en zichtbaar kan worden.
Ze vervolgt: ‘Ik ben altijd open geweest over mijn lesbisch zijn, maar in mijn studententijd werd homoseksualiteit nog niet algemeen geaccepteerd. Er werd nogal eens vervelend gereageerd. Een gebrek aan diversiteit en inclusie staat mensen in de weg om te worden wie ze willen zijn.’
‘Ik hoop dat de dokters van de toekomst de mens kunnen zien áchter de geaardheid, de religie en het geslacht. Ik ben lesbisch, maar ik ben ook docent, onderzoeker, partner en zus. Ik ben meer dan alleen mijn geaardheid.’
Pridevlag
Het gaat Geeske niet alleen om rolmodellen uit LGBTQIA+-gemeenschap, maar ook om rolmodellen met een niet-Nederlandse culturele of religieuze achtergrond: ‘Ik kreeg een mail van een student met een niet-Nederlandse achtergrond, die zich afvroeg: Waar is mijn plek? Hoor ik hier wel? Binnen de grote groep docenten miste die student iemand met een gelijke achtergrond.’
Twee jaar geleden werd in het Erasmus MC voor het eerst de Pridevlag gehesen. Geeske was verbaasd wat dat met haar deed. ‘Ik vond het fijn. Er sprak erkenning uit. Je kunt zeggen: een ziekenhuis moet neutraal zijn. Maar ik vind het juist goed om te laten zien: mensen uit de LGBTQIA+community, ik noem het De Familie, zijn hier welkom.’
Transitie
Een open houding richting patiënten uit de LGBTQIA+-gemeenschap is in de geneeskunde ook gewoon nodig, vindt ze. Veel mensen passen immers niet meer in het conventionele man-vrouwpatroon. Om maar een voorbeeld te noemen: transvrouwen – vrouwen die als man werden geboren – hebben na hun transitie vaak nog een prostaat. Een prostaat waarin kanker kan ontstaan. Het behoeft sociale vaardigheden, maar ook specifieke medische kennis om deze vrouwen goed te behandelen.
‘Een collega van de afdeling Psychiatrie vertelde mij onlangs dat die een patiënt voor zich kreeg, en op diens dossier stond een vrouwennaam. Maar er zat een man. De arts vroeg zich af: hoe ga ik hiermee om? Door huidige dokters, verpleegkundigen en toekomstige dokters bewust te maken van diversiteit, ontstaat er ruimte voor een gesprek. Daaruit ontstaat dan wederzijds begrip en respect, zodat patiënten zich veilig voelen.’
Diversiteit
Inmiddels zijn er stappen in de goede richting gezet. Er zijn meer vrouwelijke docenten en er komen ook iets meer docenten met diverse culturele roots en geaardheid bij. Diversiteit heeft een plek gekregen in het curriculum, het lesprogramma van de geneeskundestudenten. En de populatie geneeskundestudenten is zélf ontzettend divers geworden.
‘Het geeft veel voldoening als bij een student ineens het kwartje valt’
Geeske maakt zich daarom sterk voor kruisbestuiving tussen verschillende studentenverenigingen. Ze regelde dat acht studentenverenigingen hun nieuws en activiteiten online met elkaar delen. ‘Ik hoop dat studenten nu ook bij de activiteiten van een andere vereniging gaan kijken. Studenten met allerlei verschillende achtergronden kunnen op die manier al in een vroeg stadium met elkaar in gesprek gaan.’
Open minded
In zo’n open gesprekscultuur, hoopt ze, kunnen studenten elkaar vertellen over hun achtergrond, ook mogen ze met elkaar delen waar ze moeite mee hebben en hoe ze elkaar tegemoet kunnen komen. Op die manier komt de open minded dokter al een heel stuk dichterbij.
Zo’n open houding houdt ook in dat een arts haar of zijn eigen normen en waarden ondergeschikt kan maken aan die van de patiënt. ‘Iedere arts legt op zeker moment de Eed van Hippocrates af. Daarin belooft de arts goede zorg te leveren aan de medemens. Dat kan soms betekenen dat een mannelijke dokter een vrouwelijke patiënte overdraagt aan een vrouwelijke arts als zij dat graag wil, bijvoorbeeld vanwege religieuze overtuigingen.’
Publieksjaarverslag
Dit verhaal komt uit het publieksjaarverslag 2022 van het Erasmus MC: een magazine vol persoonlijke verhalen van onze patiënten, collega’s en studenten. Neem een gratis exemplaar mee uit de lichtblauwe bakken bij de ingangen van het ziekenhuis, of lees het online.
Geeske vindt het onderwijs zo leuk omdat ze zelf best veel moeite had om alle stof op de middelbare school in haar hoofd gestampt te krijgen. ‘Ik weet inmiddels dat er veel verschillende manieren zijn om te studeren. Leren kun je leren. Ik probeer er altijd achter te komen: wat heeft deze student nodig om te snappen wat ik wil uitleggen? Het geeft ontzettend veel voldoening als bij een student ineens het kwartje valt.’
Jong talent
In oktober 2022 kreeg Geeske een Erasmus MC onderwijsfellowship om meer diversiteit in het geneeskunde-onderwijs in te bedden. De beurzen worden elk jaar uitgereikt aan jonge talenten, maar het was voor het eerst dat een fellowship naar een universitair hoofddocent ging.
Met de beurs maakte ze het mede mogelijk om de expositie ‘Komt een mens bij de dokter’, in het Erasmus MC te krijgen. ‘Dit is een expositie met foto’s van patiënten met een enorme diversiteit: een transgender, een vrouw met een hoofddoek, een homoseksuele man, een non-binaire persoon. Om maar aan te geven: geen patiënt is hetzelfde.’
