Ook mannen die willen weten hoe ze het beste een zwangerschap kunnen voorkomen, zijn welkom. ‘Ik zie op sociale media allerlei influencers voorbij komen die desinformatie over anticonceptie verkondigen’, zegt initiatiefnemer prof. Robin Peeters, internist in het Erasmus MC.
‘Influencer Rens Kroes zweert bijvoorbeeld bij de methode NaturalCycles. Vrouwen meten dagelijks hun temperatuur om te zien of ze vruchtbaar zijn. De praktijk leert dat deze methoden minder betrouwbaar zijn. Er worden dan ook meer abortussen en ongewenste zwangerschappen gerapporteerd.’
‘Laat je niet beïnvloeden door een influencer die geld krijgt om producten aan te prijzen’
Peeters beklemtoont dat de Twijfeltelefoon niemand wil overreden om aan de pil te gaan. ‘De Twijfeltelefoon geeft objectieve informatie. Informatie die is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten. Welk voorbehoedmiddel vrouwen en mannen gebruiken, blijft een persoonlijke keuze. Ik wil dat mensen die keuze maken op basis van correcte informatie en dat ze niet klakkeloos geloven wat slecht geïnformeerde influencers zeggen.’
Onbeschermde seks
Jongeren hebben vaker onbeschermde seks, kopten verschillende media onlangs nog. Eén op de vijf jongeren gebruikt geen anticonceptie. Condooms en vooral ook de pil moeten het tegenwoordig ontgelden.
Gynaecoloog Joop Laven ziet het gebeuren in zijn spreekkamer. ‘Ik hoor van vrouwen: in de pil zitten hormonen, en hormonen zijn vergif. Dat klopt niet. In de pil zitten hormonen die je lichaam zelf ook aanmaakt. Die zijn inderdaad synthetisch, maar giftig zijn ze beslist niet.’
Een andere, veel gehoorde klacht over de pil: je krijgt er trombose van, en daaraan kun je overlijden. ‘Dat klopt’, zegt Laven. ‘Maar die kans is buitengewoon klein.’ (zie kader)
Hoe zit dat met dat risico op diep veneuze trombose?
Als een vrouw geen pil gebruikt, is er een kans van 1 tot 2 op 1000 vrouwenjaren dat ze veneuze trombose krijgt. Een vrouwenjaar is gelijk aan 13 menstruatiecycli. Mét de pil is dat risico 3 tot 5 keer zo groot. Dat is dus een heel kleine kans.
De kans dat je door het losschieten van de trombose een longembolie krijgt is 0,3 tot 0,8 per 1000 vrouwenjaren, en ook die kans is hoger bij pilgebruik. De kans dat je daardoor overlijdt is echter nog veel kleiner. Het is ook zo dat de risico’s op deze bijwerkingen groter zijn in het eerste jaar van gebruik en dat ze daarna afnemen.
Om het risico op overlijden door trombose, veroorzaakt door de pil enigszins in perspectief te plaatsen: de kans dat je dodelijk verongelukt in het dagelijkse huishouden is 2 tot 3 keer groter.
De pil kan dus bijwerkingen hebben. ‘Er zijn bepaalde lichamelijke condities die het slikken van de pil onverstandig maken. Dokters kunnen je daarover informeren. Sowieso moet je de pil eerst drie maanden uitproberen. Eventuele bijwerkingen verdwijnen namelijk bijna allemaal na verloop van een paar weken. Maar als je na drie maanden merkt dat je neerslachtig blijft, is de pil niet jouw ding. Dan kun je met je huisarts of gynaecoloog overleggen over een alternatieve anticonceptie.’
Te laat
Over de veelbesproken ‘natuurlijke anticonceptie’, het monitoren van de cyclus, zegt Laven: ‘Een temperatuurstijging komt pas als je een ovulatie hebt gehád. Die stijging wordt namelijk veroorzaakt door de toegenomen productie van progestagenen. Een zaadcel leeft 72 uur. De kans is dus reëel dat je te laat bent met je onthouding. Daar komt bij dat veel vrouwen rond hun ovulatie juist de meeste zin hebben in seks.’
Bovendien: een cyclus is niet elke maand exact hetzelfde, waarschuwt Laven. ‘Een vrouwenlijf is geen machine. Er zijn ook allerlei andere factoren die de cyclus beïnvloeden: gebruik van alcohol, slechte nachtrust, stress. Dus als je je cyclus perfect wilt monitoren, moet je al die factoren onder controle hebben.’
Geld
Laven heeft de geneeskundestudenten die de vragen aan de Twijfeltelefoon beantwoorden, zelf getraind. ‘Het zijn jonge vrouwen, leeftijdgenoten van de vrouwen die we hopen te bereiken. Het advies is: praat over anticonceptie met iemand die er verstand van heeft en laat je niet beïnvloeden door een influencer die geld krijgt om bepaalde producten aan te prijzen.’
Over de Twijfeltelefoon
De Twijfeltelefoon, een preventieplatform van het Erasmus MC, werd in 2021 opgericht en is een initiatief van internist prof. Robin Peeters, de Rotterdamse huisarts Shakib Sana en de afdeling communicatie van het Erasmus MC. Toen heette de lijn nog Vaccinatie Twijfeltelefoon, en konden mensen er terecht voor objectieve, wetenschappelijk verantwoorde informatie over coronavaccinaties. Inmiddels is de lijn uitgebreid met expertise over HPV- en griepvaccinatie en het bevolkingsonderzoek darmkanker. En nu kunnen mensen dus ook terecht met vragen over voorbehoedsmiddelen. De Twijfeltelefoon is bereikbaar op 088 – 755 5777.
