Bij 26 van 128 moorden in 2023 in Nederland was sprake van femicide, ofwel vrouwenmoord. Bij zestig procent van de dodelijke vrouwelijke slachtoffers van geweld is de vermoedelijke dader hun (ex)-partner. Ook huiselijk geweld tegen vrouwen is een steeds groter probleem. Rotterdam is daarin koploper met 3.300 meldingen in het afgelopen jaar. Dat is volgens Greet Vink, directeur Research Development Office van het Erasmus MC, het topje van de ijsberg. ‘Dit zijn gevallen waarvan meldingen zijn gemaakt, dus de echte cijfers zijn waarschijnlijk een stuk hoger.’
De klos
‘Vrouwen en meisjes zijn altijd de klos’, vervolgt Vink. ‘Daarom ben ik actief als bestuurslid van UN Women die met de campagne Orange the World aandacht vraagt voor dit probleem. Al sinds mijn studie maak ik me druk over man-vrouwverschillen. En als je ergens iets van vindt, moet je er ook iets aan doen, vind ik. Dus heb ik me tijdens mijn carrière altijd ingezet voor de vrouwenrechten.’
Geweld tegen vrouwen
- Wereldwijd heeft 1 op de 3 vrouwen te maken met fysiek of seksueel geweld
- Jaarlijks worden wereldwijd 45.000 vrouwen vermoord omdat zij vrouw zijn
- 45 procent van de vrouwen in Nederland krijgt met geweld te maken in haar leven
- Er bestaan verschillende soorten geweld tegen vrouwen: seksueel en huiselijk geweld, seksuele intimidatie, maar ook eergerelateerd-, en cybergeweld
- 1 op de 5 vrouwen is ooit fysiek mishandeld door een (ex-)partner
- Huiselijk geweld komt voor onder alle opleidingsniveaus
- In de leeftijdsgroep 12 tot 25 jaar is 67 procent in 2021 lastiggevallen op straat
- Rotterdam heeft als enige stad in Nederland een speciale officier van justitie voor huiselijk geweld en stalking
Bron: website UN Women
Zorgen
Geweld tegen vrouwen wordt ook gezien op de spoedeisende hulp (SEH) van het Erasmus MC, vertelt SEH- en forensisch verpleegkundige Gabi Poldermans. Ze maakt zich zorgen: ‘We zien steeds vaker gevallen van geweld tegen vrouwen en ook de extremiteit neemt toe. Het gaat van een blauwe plek tot zwaar lichamelijk letsel. Soms overleven vrouwen de mishandeling zelfs niet. Ook zien we op de SEH slachtoffers met letsel van mogelijk seksueel geweld binnen een relatie.’
‘We vinden het allemaal spannend en lastig’
Naast verpleegkundige is Poldermans aandachtfunctionaris veilige zorg op de SEH en daarmee aanspreekpunt voor collega’s en studenten in het Erasmus MC. ‘Huiselijk geweld is altijd lastig en dat zit hem in de subtiliteit. Een slachtoffer kan zeggen dat ze per ongeluk van de trap is gevallen, maar is het ook echt zo of was er opzet in het spel? Vaak is de partner aanwezig, zijn vrouwen kort op de SEH en zijn ze bang. Dat maakt het moeilijker vertrouwen te winnen. Bovendien is het een onderwerp wat we allemaal spannend en lastig vinden. Ook kunnen we het ons maar moeilijk voorstellen, we gaan gauw uit van de goedheid van de mens.’
Onderbuikgevoel
Volgens Poldermans moeten artsen en verpleegkundigen vooral naar hun onderbuikgevoel luisteren. ‘Een niet-pluisgevoel klopt 9 van de 10 keer, onze oproep is dan ook: doe er iets mee. Als functionaris helpen we met signaleren, adviseren en doorverwijzen naar hulpinstanties zoals Veilig Thuis.’ Verschillende factoren spelen een rol bij huiselijk geweld tegen vrouwen, weet ze. Multiprobleemgezinnen zijn een groter risico voor huiselijk geweld blijkt uit onderzoek, zoals financiële problemen en laaggeletterdheid. ‘Ook zie je vaak een cirkel van geweld: plegers die het thuis hebben meegemaakt nemen het vaak mee naar een nieuw gezin.’
‘Een niet-plusgevoel klopt 9 van de 10 keer’
Awareness is de sleutel om geweld tegen vrouwen terug te dringen, volgens Poldermans. ‘Het is belangrijk dat er veel aandacht voor is, zodat we het voor kunnen zijn. Daarom vind ik een campagne als Orange the World heel goed.’
Stop geweld tegen vrouwen
Orange the World is een wereldwijde campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes, jaarlijks gehouden van 25 november tot 10 december. ‘Word van omstander, medestander’, dat is de oproep. Ook kunnen mensen een medestander pledge ondertekenen. Verder raadt Vink iedereen aan alert te zijn op signalen en verwijst naar de factsheet van ‘Geweld hoort nergens thuis’: ‘Hier staat wat je kunt doen bij intieme terreur en dat zou iedereen moeten lezen, want het komt in alle lagen van de bevolking voor. Alleen dan kunnen we samen geweld tegen vrouwen en meisjes de wereld uit helpen’, aldus Vink.
Op 25 november kleurt het gebouw van Erasmus MC oranje, samen met andere gebouwen in Rotterdam. Ook wordt er een lezing georganiseerd met diverse sprekers van Erasmus MC, Justitie en Politie.
