Het Netherlands Women’s Health Research & Innovation Center is een initiatief van internist Jeanine Roeters van Lennep, hoofd Research & Development Office Greet Vink en hoogleraar cardiothoracale chirurgie Hanneke Takkenberg. ‘Vrouwen brengen 25 procent meer van hun leven door in slechte gezondheid dan mannen. Dit heeft niet alleen invloed op de gezondheid en het welzijn van vrouwen, maar ook op de economie en de samenleving als geheel’, betoogt Vink.
De kennisachterstand in vrouwengezondheid in Nederland veroorzaakt ongeveer 12,6 miljard euro verlies aan bruto nationaal product per jaar, bijvoorbeeld doordat vrouwen door ziekte uitvallen op werk. Innovaties kunnen 42 procent van dit verlies compenseren, zegt het Netherlands Women’s Health Research & Innovation Center op basis van eerdere studies.
Bundelen
Het is al heel lang bekend: een vrouwenlichaam kan anders reageren op sommige ziekten en medicijnen dan mannen. Dat geldt zowel voor lichamelijke als mentale aandoeningen. Daarnaast zijn er ook aandoeningen die alleen voorkomen bij vrouwen, zoals de overgang en endometriose. Het Netherlands Women’s Health Research & Innovation Center gaat reeds vergaarde kennis en ervaring hierover bundelen om te komen tot nieuwe inzichten, nieuwe diagnostiek, nieuwe therapieën, nieuwe geneesmiddelen en nieuwe medische hulpmiddelen.
Mannen
De geneeskunde is van oudsher gebaseerd op kennis over het mannenlichaam, licht Takkenberg toe. ‘Dokters waren vroeger bijna allemaal mannen. Medicijnonderzoek werd gedaan op mannelijke proefdieren en op – witte – mannelijke personen. Inmiddels is 70 procent van de dokters vrouw. Hoog tijd dus dat de ook medische wetenschap zich veel meer gaat richten op vrouwen.’
Ze vervolgt: ‘Meer dan één op de drie vrouwen zegt dat een arts hen niet geloofde, iets aannam zonder door te vragen of hen de schuld gaf voor een gezondheidsprobleem. Vrouwen ervaren ook vaker vertraagde diagnoses, verkeerde diagnoses of onderbehandeling door vooronderstellingen bij zorgprofessionals.’
Onderzoeks- en innovatiecentrum gaat gezondheidskloof tussen vrouwen en mannen dichten
Roeters Van Lennep: ‘De aanbevolen doses medicijnen die vrouwen krijgen, zijn ook gericht op mannen. Een vrouwenlijf is doorgaans veel kleiner. Bijwerkingen door een verkeerde dosering komen vaak voor.’ Aan de andere kant blijkt ook dat vrouwen vaker onderbehandeld worden en minder vaak medicijnen krijgen voorgeschreven die volgens de richtlijnen worden aanbevolen.
Hart- en vaatziekten
Roeters van Lennep voert al enkele jaren een speciaal preventief spreekuur voor vrouwen die ernstige zwangerschapsvergiftiging hebben gehad. Deze vrouwen hebben later in hun leven een hoger risico op hart en -vaatziekten. Met het spreekuur hoopt Roeters van Lennep door betere nazorg de gezondheid van de vrouwen te bevorderen en hart- en vaatziekten te voorkomen.
‘We hebben al een massa kennis vergaard als het gaat om verschillen tussen het mannen- en vrouwenlichaam. Zeker dokters met veel ervaring weten heel goed dat vrouwen bijvoorbeeld vaak andere symptomen ervaren dan mannen. In het Netherlands Women’s Health Research & Innovation Center willen we al die kennis en ervaring bij elkaar brengen.’
Het Netherlands Women’s Health Research & Innovation Center is een virtueel centrum. Het centrum brengt artsen, academici, patiënten, consumenten en beleidsmakers samen. Er wordt onderzoek gedaan naar verschillende vrouwspecifieke aandoeningen zoals de menstruatie, vruchtbaarheid, zwangerschap, menopauze en bepaalde vormen van kanker. Maar ook aandoeningen die zich bij vrouwen anders manifesteren, zoals hart- en vaatziekten en aandoeningen aan gewrichten en botten gaan onder de loep. Tenslotte gaat men zich richten op mentale gezondheid en impact van bijvoorbeeld huiselijk geweld.
In eerste aanleg worden data uit het Erasmus MC gebundeld, maar ook onderzoekers in andere Nederlandse én buitenlandse zorginstellingen zijn van harte welkom om aan te sluiten en mee te doen.
Het Netherlands Women’s Health Research & Innovation Center werkt onder meer aan een uitgebreide databank. Vink: ‘We willen datasets bouwen om de biologische, sociaaleconomische, omgevings- en interpersoonlijke uitdagingen te bestuderen die vrouwen ervan weerhouden optimale gezondheid te bereiken. Veel Rotterdamse meisjes en vrouwen doen al mee aan studies zoals bijvoorbeeld Generation R en ERGO. Zij dragen door hun deelname bij aan de noodzakelijke data om meer inzage te krijgen in de gezondheid van meisjes en vrouwen in Rotterdam.’
Niet wegkijken
Het drietal, tot besluit: ‘Nederland telt ruim 8,8 miljoen vrouwen. Bijna iedere vrouw krijgt ergens in haar leven te maken met vrouwspecifieke aandoeningen of condities die hun gezondheid harder raken dan mannen. Onbegrijpelijk dat hier zo weinig kennis over is vastgelegd. Zonder deze kennis kunnen we deze aandoeningen niet goed behandelen. Daar mogen we niet langer van wegkijken. Want een probleem van vrouwen, is uiteindelijk een probleem van iedereen.’
Ze hopen dat binnen 10 jaar de focus verschuift van ziekte naar gezondheid en van gezondheid naar een gezonde levensloop voor alle vrouwen.
Kijk hier de aftermovie van de opening!
