Oekraïne

Arts Marta Vasylyev keerde terug naar Lviv om haar land te helpen

Met alleen een laptop, telefoon en warme dekens reed infectioloog Marta Vasylyev met haar twee kinderen daags na de start van de oorlog in Oekraïne naar de Poolse grens. Ze wilde zo snel mogelijk haar kinderen in veiligheid brengen. Inmiddels is ze terug in haar woonplaats Lviv: ‘Ik wil mijn land helpen.’

Deel
2 likes
Leestijd 3 min
marta kopie
Marta Vasylyev, infectioloog en gespecialiseerd hiv-behandelaar, woont en werkt in Lviv.

Marta Vasylyev, infectioloog en gespecialiseerd hiv-behandelaar, woont en werkt in Lviv. Daar werkt ze als arts in een privékliniek. Aan het Erasmus MC heeft ze daarnaast een aanstelling als promovendus op het gebied van hiv. Hierin werkt ze samen met internist-infectioloog Casper Rokx en hebben ze een onderzoekslijn opgebouwd naar de impact van hiv en later ook Covid in beide landen. Naast collega’s zijn ze ook vrienden en hebben sinds het uitbreken van de oorlog frequent contact.

Vasylyev had de oorlog niet verwacht. ‘Er werd wel over een aanval gepraat, maar we geloofden het eerst niet. We dachten dat het niet zover zou komen.’

Echtgenoot wilde vechten

Daags na de start van de oorlog vluchtte Vasylyev met haar kinderen naar Polen. ‘Ik heb 13 uur moeten wachten aan de grens. Maar dat was redelijk snel. Nu wachten mensen dagen bij de grens. Van vrienden hoor ik over de drukte en de chaos aan de grens. Soms komen mensen in de verdrukking.’

Haar echtgenoot verbleef ten tijde van de invasie in het buitenland, maar is nu ook naar Polen gekomen.  ‘Hij wilde gaan vechten, maar daar heb ik hem van weerhouden. Ik vond het veiliger dat hij bij de kinderen in Polen bleef en dat we op andere manieren het land helpen. Ik doe dat nu als arts en zamel kleding in, mijn man organiseert inzamelingsacties van militaire uitrustingen.’

Scholen in Lviv zijn nu opvangplekken

Veilig en wel in Polen zat het Vasylyev niet lekker dat ze haar land was ontvlucht. Ze wilde helpen en ging terug naar Lviv. Bij terugkeer viel vooral de leegte haar op. ‘Lviv is compleet veranderd. Het is hier heel erg stil met lege straten. Alle scholen en openbare gebouwen zijn nu opvangplekken van vluchtelingen. De oude schuilkelder uit de Tweede Wereldoorlog is weer open en doet ook nu weer dienst als schuilkelder. Op straat zie je wel veel mensen die barricades opwerpen.’

‘Iedereen is gemobiliseerd en houdt rekening met het ergste. We slapen met kleren aan, zodat we bij een luchtalarm heel snel naar de schuilkelder kunnen. Maar gelukkig is Lviv relatief rustig. Hier zijn gelukkig nog geen bombardementen, alleen het luchtalarm. De situatie in Marioepol, Charkiv en Kyiv is veel erger.’

Hulp voor hiv-zorg

Ondertussen zat collega Casper Rokx niet stil. Vanuit zijn bestaande onderzoekslijn startte hij het #aware.hiv Ukraine initiatief. Hij benaderde het Europese netwerk Young Investigators (YING) van 12 HIV medisch specialisten waar Vasylyev en hij deel van uitmaken en zette een actie op om de zorg voor mensen met hiv en hiv-behandelaren in Oekraïne te helpen.

Rokx: ‘Er zijn veel zaken waar we geen invloed op hebben, maar we kunnen wel iets doen met onze eigen expertise. En dat is zorgen dat er voldoende medicijnen zijn voor hiv-patiënten. We zamelen nu antivirale medicijnen in en andere essentiële medicatie, zoals antibiotica, en geld. Zodat we kunnen zorgen dat de gezondheidssituatie van onze patiënten niet verslechtert. We hebben binnen Europa snel de handen ineen geslagen en hebben ons project opgezet.’

‘Hiv komt in Oekraïne veel voor, woedt ongecontroleerd en zorgt voor veel sterfte en aids’

Rokx en collega’s hopen met hun actie zoveel mogelijk geld en medicatie voor hiv-patiënten op te halen. ‘We hebben door ons netwerk een goede infrastructuur zodat de hulp bij de goede mensen terecht komt. Hiv komt in Oekraïne veel voor, woedt ongecontroleerd en zorgt voor veel sterfte en aids. We hebben nu ook farmaceuten benaderd met de vraag of zij ons willen helpen. Op deze manieren kunnen we hopelijk ervoor zorgen dat de gezondheidssituatie van de patiënten daar niet verslechtert.’

Vasylyev: ‘Casper was meteen vastberaden om hulp te bieden en zette het Europese netwerk in voor dit initiatief en inzamelingsactie. Daar zijn we hem en alle collega’s in Europa  heel erg dankbaar voor.’

Wapens oppakken

De oorlog is nu een week oud en Vasylyev vreest dat de situatie verslechtert. ‘Ik ben erg bang voor Lviv en vrees bombardementen. Als de situatie nog meer verslechtert, dan ben ik bereid om de wapens op te nemen en mijn land te verdedigen. Maar ik hoop van ganser harte dat het niet nodig is.’

‘Ik ben ervan overtuigd dat we gaan winnen. Zoals onze president zegt: licht verdrijft de duisternis. De hele wereld ziet nu dat wij vechten voor onze vrijheid en betalen met ons leven.’

Alex Zelensky

Lees ook het verhaal van universitair docent moleculaire genetica Alex Zelensky. Zijn gedachten gaan naar zijn ouders en zus in Kiev. ‘Ik spreek ze dagelijks en zou hen dolgraag naar Nederland willen halen. Maar dat gaat erg lastig. Mijn moeder heeft een beroerte gehad en is daardoor niet mobiel. Ook mijn zus, die de zorg draagt voor vier kinderen, wil Kiev niet verlaten.’

Lees ook