Het is misschien vreemd, wormen, fruitvliegjes of zebravisjes in een ziekenhuis, maar volgens prof. dr. Roland Kanaar van de afdeling Moleculaire Genetica zijn ze essentieel voor wetenschappelijke vooruitgang.
“Dergelijke ‘modelsystemen’ horen juist thuis in de onderzoeksinstelling van een academisch ziekenhuis”, vindt Kanaar. “Door daarin biologische processen te bestuderen, kunnen we veel te weten komen hoe die processen bij de mens verlopen.”
De hoogleraar Moleculaire Stralengenetica illustreert zijn uitspraak met een voorbeeld: “DNA ligt in celkernen opgeslagen in de vorm van strengen, chromosomen. Bij elke celdeling – nodig om beschadigde of afgestorven cellen te vervangen – slijt een stukje van het uiteinde van de chromosomen. De Amerikaanse moleculair bioloog Carol Greider (in 2014 was zij gastspreker bij ‘Lof der Geneeskunst’, de publiekslezing van het Erasmus MC, red.) wilde weten hoe cellen zich tegen die slijtage beschermen. Zij koos het pantoffeldiertje om dat te bestuderen. Waarom het pantoffeldiertje? In dat eencellig organisme – het heeft ongeveer de diameter van een mensenhaar – komen maar liefst 50.000 chromosomen voor. Ter vergelijking: de mens heeft er slechts 46. De bescherming van de uiteinden van chromosomen zal bij het pantoffeldiertje dus op grote schaal plaatsvinden. De keuze van Greider was uitstekend: ze vond een enzym (telomerase) dat de uiteinden van chromosomen repareert. Pas later bleek pas hoe belangrijk die ontdekking was. Ook de mens beschikt over dat enzym. Het speelt een belangrijke rol in de bescherming tegen kanker en veroudering. Greider kreeg voor haar ontdekking in 2009 de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde.”
