Het afweersysteem in de darmen blijkt een stofje aan te maken dat ervoor zorgt dat liefdevol wordt omgegaan met de miljarden bacteriën die in de darmen leven. Onderzoekers van de afdeling Maag-, Lever- en Darmziekten hebben dit biochemische proces ontdekt en publiceren erover in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift Immunity.
Behandeling prikkelbare darmsyndroom mogelijk stap vooruit
Tryptofaan is een van de stoffen die het lichaam nodig heeft voor de aanmaak van de tienduizenden soorten eiwitten in het lichaam. Die zijn op hun beurt nodig voor de aanleg van talloze typen lichaamscellen. Tryptofaan komt onder andere voor in vlees, bananen, brood en kaas. Hoge gehaltes tryptofaan zitten ook in bewerkte vleessoorten zoals gedroogde salami. In de hersenen zorgt de afbraak van tryptofaan voor de aanmaak van serotonine. Serotonine staat al lang bekend als ‘love hormone’.
Maikel Peppelenbosch, hoofd van het MDL-laboratorium, beschrijft in het artikel dat bij de afbraak van het aminozuur tryptofaan een stof vrijkomt die het afweersysteem vertelt dat het verdraagzaam moet reageren op de darmbacteriën. “Een van de afbraakproducten van tryptofaan, kynurenine, blijkt als een liefdesstofje te werken voor bepaalde cellen (dendritische cellen) van het afweersysteem. Die geven onder invloed van kynurenine de boodschap af dat het afweersysteem de darmcellen met rust mag laten.”
Beeld: Grand Foulard
Droge worstjes
De ontdekking van het effect van het ‘liefdesstofje’ in de darmen kan een stap vooruit zijn voor de behandeling van mensen met darmaandoeningen zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Maar ook voor de talloze patiënten met prikkelbare darmsyndroom. Bij deze patiëntengroepen reageert het afweersysteem juist veel te fanatiek op de darmflora.
Het prikkelbare darmsyndroom is een omvangrijk probleem. Schattingen lopen uiteen, maar gedacht wordt dat vijf tot twintig procent van de Nederlanders er in min of meerdere mate last van heeft. “Bij mensen met het prikkelbare darmsyndroom viel het al op dat ze relatief vaak producten als gedroogde worstjes eten,” vertelt Peppelenbosch. “Wellicht blijkt daaruit dat deze patiënten een soort natuurlijke behoefte hebben aan veel tryptofaan, omdat bij de afbraak ervan kynurenine vrijkomt.”
Onbegrepen
De oorzaak van het prikkelbare darmsyndroom blijft bij het merendeel van de patiënten onbegrepen. “Er werd weleens gedacht dat het syndroom vooral tussen de oren zit. De darmen lijken nu eenmaal zeer gevoelig voor stress. Maar met deze ontdekking lijkt het bewijs geleverd dat het wel degelijk in de darmen zit.”
Vervolgonderzoek zal meer duidelijkheid moeten geven over de behoefte aan tryptofaanrijk voedsel die patiënten met prikkelbare darmsyndroom vaak aan de dag leggen. Ook zal moeten worden onderzocht hoe de ontrafeling van dit biochemische proces kan helpen bij het vinden van nieuwe geneesmiddelen voor darmziekten. Peppelenbosch voerde de studie uit in nauwe samenwerking met Ursula Grohmann van de Universiteit van Perugia. Het artikel is te vinden op www.immunity.com. Bekijk ook het filmpje waarin Maikel Peppelenbosch zijn bevinding toelicht:
