Foto: Shutterstock

De artsen vinden het lastig om stellige uitspraken te doen over een nieuwe virusziekte waarover nog zo weinig onomstotelijk vast staat. “We zijn in wezen het schip nog aan het bouwen terwijl we al aan het zeilen zijn”, omschrijft Fraaij.
Maar één ding weten ze wel: “Lang thuiszitten is slecht voor kinderen. De schade die kinderen daardoor kunnen oplopen staat niet in verhouding tot het mogelijke risico dat zij ernstig ziek worden door het nieuwe coronavirus.”

We hebben de kinderartsen gevraagd te reageren op het advies van het landelijke Outbreak Management Team om de scholen weer te openen. Van Rossum en Fraaij waren het eens met het aanvankelijke advies van het OMT om de scholen gewoon open te houden. “Maar we hebben ook gezien dat het besluit om de scholen open te houden, veel onrust gaf in de maatschappij”, zegt Van Rossum. “En we hadden toen nog geen data om die onrust te weerleggen.”

De wetenschappelijke onderzoeken die na enkele maanden coronapandemie naar buiten zijn gekomen, wijzen allemaal in één richting: kinderen lijken minder vaak besmet te raken met het nieuwe coronavirus. En áls ze ermee besmet zijn, verloopt de ziekte meestal mild.

Hoeveelheid kinderen is klein

Recent RIVM-onderzoek laat zien dat de verspreiding van Covid-19 vooral plaatsvindt tussen volwassenen van ongeveer dezelfde leeftijd, tussen de veertig en tachtig jaar. Als volwassenen kinderen besmetten, gebeurt dat vooral thuis. Jongeren spelen nauwelijks een rol in de verspreiding, blijkt ook uit dat onderzoek. Kinderen die besmet waren met Covid-19 hadden minder vaak symptomen dan volwassenen.

Fraaij: “Internationaal zijn er berichten dat de hoeveelheid kinderen onder de Covid-19 patiënten heel klein is. Het varieert van één procent bij jonge kinderen tot zes procent bij oudere kinderen. Er zal incidenteel wel een kind ernstig ziek worden. De sterfte aan luchtweginfecties is nooit nul.  Maar er zijn in Nederland geen kinderen onder de achttien jaar overleden aan Covid-19. Dat gebeurde honderd jaar geleden ook bij de Spaanse Griep: kinderen stierven relatief veel minder vaak. Na die griepgolf bleven veel wezen achter.”

Er zijn in Nederland geen kinderen onder de achttien jaar overleden aan Covid-19

Nauwelijks IC-opnamen

Van Rossum: “We hebben één jongere van zestien jaar op onze IC gehad. Ook in andere ziekenhuizen in de regio zijn nauwelijks kinderen opgenomen met Covid-19.”

De kinderartsen hadden zich daar wel op voorbereid. “Normaal gesproken met de griepgolf hebben we altijd kinderen in ons ziekenhuis liggen die wél erg ziek zijn. Dan ligt de kinderkliniek vol met kinderen met onderliggende aandoeningen als taaislijmziekte, aangeboren hartafwijkingen, stofwisselingsziekten. Maar nu? niemand! We verbazen ons daar wel over.”

Honeymoon

Maar hoe komt het dat het coronavirus kinderen zo weinig ziek lijkt te maken? Fraaij: “Daar zijn, net als voor alle andere virusinfecties, allerlei theorieën over die bij nadere beschouwing geen stand houden. We noemen het de infectious diseases honeymoon: Kinderen zijn enorm bevattelijk voor allerlei infectieziekten, maar ze zijn de meeste ziekten heel snel weer te boven. Die periode duurt van hun basisschool leeftijd tot de puberteit.”

Kinderdagverblijven

Fraaij en Van Rossum sturen hun kinderen in elk geval met een gerust hart terug naar school. “Vanuit de kinderdagverblijven die open zijn gebleven voor kinderen van mensen met cruciale beroepen, hebben we tot nu geen signalen gekregen over een toename van besmettingen bij volwassen medewerkers. Dat is ook gunstig”, zegt Fraaij.

En wat hij belangrijk vindt te beklemtonen: “Ik vind het heel slecht dat kinderen thuis zitten. Zeker kinderen uit kwetsbare gezinnen. Kinderen hebben ritme nodig. En sociale contacten om te groeien en te bloeien. Van thuis zitten worden ze lethargisch. Als dat te lang duurt, kunnen ze er letterlijk ziek van worden. Het risico op zulke schade door de lockdown is mogelijk groter dat het risico dat ze ziek worden door het coronavirus.”

Maatregelen

Wel staat één ding voor beiden als een paal boven water: op de scholen zullen alle maatregelen netjes nageleefd moeten worden. Dus als het kind verkouden is, moet het thuis blijven. En kinderen moeten zoveel mogelijk de anderhalve meter afstand houden tot hun leraar, zoals de leraren dat ook moeten doen tot ander onderwijspersoneel.

Want als kinderen het coronavirus hebben én ze hebben klachten als hoesten, niezen en snotneuzen, dan kunnen ze anderen natuurlijk wel aansteken. “Maar als ik een zestigjarige lerares zou zijn, zou ik gerust voor de klas gaan staan”, durft Van Rossum te stellen.

Annemarie van Rossum, Pieter Fraaij en tal van andere experts zijn donderdag 14 mei van 19.00 tot 20.00 uur te horen in een webinar over kinderen en corona. Het webinar is te volgen via Facebook en Youtube. Tijdens het webinar kunnen vragen worden gesteld.

Ziekte van Kawaski

Op sociale media gaan berichten rond over een opleving in het aantal gevallen van de ziekte van Kawasaki, ook wel vasculitis genoemd. Aanleiding is een Brits onderzoek waarin enkele gevallen worden beschreven van kinderen met Covid-19 die ook vasculitis kregen.

Hoogleraar pediatrische intensive care Job van Woensel (AMC), benadrukt dat het nog veel te vroeg is om een definitief verband met Covid-19 vast te stellen. Ook Annemarie van Rossum en Pieter Fraaij waken voor te snelle conclusies. Medisch Contact schreef er dit artikel over.